ΠΑΛΑΜΗΔΗΣ – Ο ΑΔΙΚΗΜΕΝΟΣ ΗΡΩΑΣ ΤΟΥ ΤΡΩΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ… ΔΕΝ ΣΑΣ ΚΡΥΒΩ ΟΤΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΗΔΗ ΤΗ ΘΕΩΡΩ ΠΟΛΥ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΚΑΙ ΜΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ… Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΡΙΧΝΕΙ ΛΙΓΟ ΦΩΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ, ΑΛΛΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΝ ΜΕ ΒΟΗΘΑΕΙ ΝΑ ΡΙΞΩ ΑΠΛΕΤΟ ΦΩΣ, ΝΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΩ ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΣΩΣΤΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΗ ΑΠΟΨΗ… ΜΑΛΙΣΤΑ ΕΧΩ ΚΑΤΑΛΗΞΕΙ ΣΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΟΤΙ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΤΑ ΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΒΟΗΘΑΝΕ ΣΤΗΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΨΗΣ…. ΠΑΜΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ ΜΑΖΙ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΚΑΠΟΙΟΝ ΤΡΟΠΟ ΜΑΣ ΛΕΕΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ…
Ο Παλαμήδης, γιος του Ναύπλιου και της Κλυμένης και μαθητής του Χείρωνα, εμφανίζεται ως ένας εκ των σοφότερων Ελλήνων. Σ’ αυτόν αποδίδεται η εφεύρεση της ελληνικής αλφαβήτου, της ναυτιλίας, των φάρων, των μέτρων και σταθμών, αλλά και των νομισμάτων. Επίσης τού αποδίδεται η επινόηση της διαίρεσης του χρόνου σε ώρες, ημέρες και μήνες, καθώς και η επινόηση σχεδίων μαχών και στρατιωτικών παρατάξεων. Εφημίζετο ακόμη ως ιατρός και αστρονόμος.
Αμέσως μετά την αρπαγή της Ελένης, ο Παλαμήδης, λόγω της παιδείας και της ευφυΐας του, επελέγη ως πρέσβυς κι εστάλη στην Τροία για να ζητήσει την επιστροφή της. Όμως το εγχείρημα δεν τελεσφόρησε κι έτσι ορίστηκε το ξεκίνημα του Τρωικού Πολέμου, στον οποίο συμμετείχε και ο ίδιος με τριάντα πλοία, τα οποία ξεκίνησαν από την Εύβοια.
Η φήμη του είχε εξαπλωθεί τόσο, ώστε προκάλεσε τον φθόνο, κυρίως του Οδυσσέα και του Αγαμέμνονα.
Υπάρχουν αρκετές εκδοχές γύρω από τον άδικο θάνατό του, σύμφωνα με τις οποίες αναφέρεται ότι, ο Οδυσσέας έτρεφε μίσος εναντίον του Παλαμήδη, επειδή είχε αποκαλύψει το τέχνασμά του, όταν προσποιούμενος τον παράφρονα, προσπάθησε ν’ αποφύγει την συμμετοχή του στον πόλεμο της Τροίας .
Επίσης λέγεται ότι το μίσος του Οδυσσέα για τον Παλαμήδη, οφείλεται στο ότι τον είχε κατηγορήσει δριμύτατα, όταν επέστρεψε με άδεια χέρια, μετά από επιδρομή στην Θράκη, όπου είχε σταλεί για να συλλέξει τρόφιμα για τον στρατό. Ενώ, εν συνεχεία ο Παλαμήδης εξεστράτευσε στο ίδιο μέρος κι επέστρεψε με πλήθος τροφών.
Άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο Οδυσσέας και ο Διομηδης, έπεισαν τον Παλαμήδη να κατέβει σ’ ένα πηγάδι όπου ήσαν κρυμμένοι θησαυροί, κι όταν εκείνος κατέβηκε, τον καταπλάκωσαν με πέτρες. Άλλη επίσης εκδοχή αναφέρει ότι ο Οδυσσέας και ο Διομηδης τον εφόνευσαν ενώ ψάρευε, ενώ υπάρχει και η φήμη ότι σκοτώθηκε από βέλος του Πάρη κατά τις μάχες στην Τροία.
Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι, κατά την συμμετοχή του Παλαμήδη στον πόλεμο της Τροίας, ο Αγαμέμνων, ο Διομηδης και ο Οδυσσέας τον κατηγόρησαν δολίως για προδοσία, φροντίζοντας να βρεθεί στην σκηνή του υποβολιμαία επιστολή του Πριάμου και χρυσάφι, ως αμοιβή της “προδοσίας” του. Με αυτά τα πλαστά στοιχεία οδήγησαν τον Παλαμήδη σε θάνατο δια λιθοβολισμού.
Λέγεται ότι στον λιθοβολισμό του έλαβαν μέρος μόνο τα στρατεύματα του Αγαμέμνονα και του Οδυσσέα, επειδή κανείς άλλος από τους Έλληνες δεν θέλησε να βάλει εναντίον του Παλαμήδη.
Ο ίδιος δεν έδειξε ούτε δειλία, ούτε λύπη, αλλά πέθανε αναφωνώντας :
“ΧΑΙΡΕ ΑΛΗΘΕΙΑ, ΠΡΟ ΕΜΟΥ ΓΑΡ ΤΕΘΝΗΚΑΣ”
Μετά τον θάνατό του, ο Αγαμέμνων απαίτησε να μείνει το σώμα του άταφο, ως σώμα προδότη. Όμως ο Αίας ο Τελαμώνιος, μην αντέχοντας τέτοια ντροπή κι αδικία, όρμησε ανάμεσα στους Έλληνες, κραδαίνοντας το ξίφος του, κι αφού αγκάλιασε το σώμα του Παλαμήδη, τον θρήνησε και του απέδωσε τις δέουσες τιμές, ακολούθως το μετέφερε στη Λέσβο όπου το έθαψε στο όρος της Μεθύμνης.
Είναι εντυπωσιακό ότι ο Όμηρος δεν κάνει αναφορά στον Παλαμήδη, ούτε στα κατορθώματά του. Μόνο στα “Κύπρια Έπη” γίνεται μνεία για τον ήρωα. Από εκεί παρέλαβαν την ιστορία του οι τραγικοί Αισχύλος, Σοφοκλής κι Ευριπίδης, οι οποίοι έγραψαν τραγωδίες που δυστυχώς δεν σώζονται. Και τέλος οι σοφιστές, οι οποίοι θεωρούσαν τον Παλαμήδη υπόδειγμά τους, προέκτειναν τον θρύλο του.
Ο Παλαμήδης είναι ένας υπαρκτός Ήρωας, με λαμπρή καταγωγή, παιδεία, ευφυΐα και γνώσεις ατελεύτητες. Δυστυχώς, οι πληροφορίες γύρω από αυτόν τον πανεπιστήμονα, έχουν σκοπίμως χαθεί, για λόγους που σίγουρα δεν άπτονται σε ολιγωρία του Ομήρου, αλλά ούτε και στον φθόνο του Οδυσσέα και του Αγαμέμνονα.
Τελευταία, το θέμα του Παλαμήδη έχει αναζωπυρωθεί, μ’ έναν τρόπο διχαστικό κι επειδή είναι αρκετοί εκείνοι που κατηγορούν τόσο τον Όμηρο, όσο και τον Οδυσσέα, ας αναλογιστούμε ότι, δεν θα ήταν μόνο άδικο, αλλά και τραγική ύβρις, να προσάψουμε ολιγωρία στον Μυσταγωγό Όμηρο. Κι όσο για τον φθόνο του Οδυσσέα και του Αγαμέμνονα… Ναι, ως μεγάλοι άνδρες είχαν και μεγάλα ελαττώματα, όμως δεν θα μπορούσαν να έχουν επιβάλει τον ιστορικό αφανισμό του Παλαμήδη.
Τέλος, ας λάβουμε υπόψη μας, πως οι Τραγωδίες που συνέγραψαν οι τρεις τραγικοί ποιητές μας, αιώνες μετά τον θάνατο του Παλαμήδη, ούτε κι αυτές έχουν σωθεί…
(αλλά έχουν όντως “χαθεί”, ή μήπως φυλάσσονται μαζί με τα μυστικά που κουβαλούν, σε υπόγεια, κάτω από την παπική τιάρα, μαζί με τόσους άλλους θησαυρούς της πατρώας μας κληρονομιάς;).
Στίλβη Μ.Μ.
Βιβλιογραφία :
ΩΓΥΓΙΑ, ΑΘ. ΣΤΑΓΕΙΡΙΤΟΥ
ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΗΛΙΟΥ
