Αντιμέτωπες με ακραία φαινόμενα μαύρων κύκνων οι οικονομίες, σε κρίση οι τράπεζες – Ακραία διόρθωση έως -50% στις μετοχές… Αρχίζουν σιγά σιγά και μας μιλούν για αυτό που ενημερώνουμε τουλάχιστον δυο χρόνια από εδώ πως έρχεται.. Το φαινόμενο Μαύρου Κύκνου.. Και μάλιστα στην ακραία του μορφή…
Αντιμέτωπες με ακραία φαινόμενα, τύπου μαύρου κύκνου, θα έρθουν οι αγορές, με αποτέλεσμα οι επενδυτές να τρέχουν… αλλά να μην έχουν πού να κρυφτούν, δεδομένου ότι το πάρτι τελείωσε και η φούσκα έσκασε…
Τάδε έφη ο βετεράνος τεχνικός αναλυτής της Wall Street χάριν της TheoTrade, Jeff Bierman.
Όπως είπε, τα ανησυχητικά τεχνικά σήματα υποδηλώνουν ότι η ανοδική τροχιά στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων πρόκειται να τερματιστεί απότομα.
Συγκεκριμένα, πέντε περιουσιακά στοιχεία (bitcoin, χρυσός, πετρέλαιο, ομόλογα και μετοχές) κινούνται παράλληλα το ένα με το άλλο σε αυτό που ο Bierman αποκαλεί «αυτόματο σειριακό συσχετισμό».
Κατά την άποψη του Bierman, αυτό είναι ένα σημαντικό πτωτικό σήμα, καθώς υποδηλώνει συνθήκες υπεραγοράς σε πολλούς τομείς.
Εν τω μεταξύ, οι επενδυτές υποτιμολογούν τους μελλοντικούς κινδύνους, με τον δείκτη Φόβου/VIX να κυμαίνεται γύρω στο 17. Αυτή είναι η χαμηλότερη τιμή που έχει παρουσιάσει ο δείκτης μεταβλητότητας για το 2023 και είναι σημάδι ότι οι traders έχουν εφησυχάσει, προειδοποίησε ο Bierman.
«Δεν υπάρχει πουθενά μέρος να κρυφτείς, καμία διαφοροποίηση σε αυτόν τον τύπο αγοράς.
Αυτό είναι ένα σημάδι μαύρου κύκνου.
Έχουμε να κάνουμε με μια φούσκα που μπορεί να σκάσει ανά πάσα στιγμή λόγω κάποιου εξωγενούς γεγονότος ή από οποιονδήποτε αστάθμητο παράγοντα» είπε σε ενημερωτικό σημείωμα την Πέμπτη 20 Απριλίου.
Ο Bierman απηύθυνε προειδοποίηση προς το επενδυτικό κοινό, εν μέσω περιόδου ανακοίνωσης εταιρικών αποτελεσμάτων, και ενώ οι μεγάλες τράπεζες ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις – αντίθετα με το γενικότερο κλίμα, καθώς η πλειονότητα των επιχειρήσεων απογοήτευσε.
Σημειώνεται πως η πιστωτική κρίση, στον απόηχο της τραπεζικής αναταραχής του Μαρτίου, δεν βοηθά τις προοπτικές για τις επιχειρήσεις και την οικονομία.
«Προετοιμαστείτε για περίοδο αστάθειας», είπε ο Bierman για τις μετοχές.
Υπάρχει μεγάλο περιθώριο πτώσης» συμπλήρωσε.
Πτώση από 20% – 40% στον τεχνολογικό κλάδο
Την ίδια στιγμή, το ράλι στις αμερικανικές μετοχές τεχνολογίας θα μπορούσαν να διορθώσουν κατά 20% έως 40%. Ο επίκουρος καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Loyola προειδοποίησε ότι οι αμερικανικές μετοχές δεν έχουν βγει ακόμη από το δάσος, παρά την ανάκαμψή τους από την αρχή του 2023.
Μέχρι στιγμής oι αμερικανικές μετοχές έχουν σημειώσει άνοδο φέτος, με τον S&P 500 και τον τεχνολογικά βαρύ Nasdaq 100 να καταγράφουν κέρδη 7% και 18%, αντίστοιχα.
Τα κέρδη τροφοδοτήθηκαν, σε μεγάλο βαθμό, από την αισιοδοξία των επενδυτών ότι η Federal Reserve θα σταματήσει την επιθετική νομισματική σύσφιξη, καθώς ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει.
«Η τεχνολογία ηγείται της αγοράς, και έτσι αναμένω μια εναλλαγή μεταξύ της τεχνολογίας και των τομέων που υστερούν.
Η τεχνολογία, προς το παρόν, έχει κάνει την πορεία της.
Λόγω του κλυδωνισμού των τραπεζών, πιστεύω ότι το cloud θα ρίξει ένα βαρίδι στα οικονομικά.
Ελλοχεύουν νάρκες και σε άλλες τράπεζες, που ακόμη δεν έχουν αποκαλυφθεί» είπε ο Bierman, προσθέτοντας:
«Η τεχνολογία και οι βιομηχανίες θα μπορούσαν να διορθώσουν κατά 20% έως 40%.
Θα πέσει ολόκληρη η αγορά στον γκρεμό;
Όχι» πρόσθεσε.
Ο Bierman τόνισε ότι οι μετοχές λιανικής και πετρελαίου θα ανακάμψουν, επειδή οι αποτιμήσεις τους είναι «επιτακτικές».
«Ακόμη δεν έχουμε να κάνουμε με μια αγορά επενδυτών.
Αγορά επενδυτών έχουμε όταν τα επιτόκια μειώνονται, ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο, οι πωλήσεις αυξάνονται και οι προσλήψεις αυξάνονται.
Δεν έχουμε τίποτα από αυτά» συνέχισε ο Bierman.
Παρατεταμένη πτώση των τιμών
Προετοιμαστείτε για παρατεταμένη πτώση στις τιμές των κατοικιών στις ΗΠΑ, βουτιά 52% στον δείκτη S&P 500 και περισσότερα τραπεζικά προβλήματα, προειδοποίησε ο ιδρυτής της GMO Jeremy Grantham.
Τα σπίτια στις ΗΠΑ είναι πολύ ακριβά σε σχέση με τα εισοδήματα των νοικοκυριών και το αυξανόμενο κόστος των στεγαστικών δανείων έχει διαβρώσει την αγοραστική δύναμη των ανθρώπων, συμπλήρωσε.
Καθώς οι άνθρωποι σταδιακά συνειδητοποιούν ότι τα ακίνητά τους αξίζουν πολύ λιγότερο από ό,τι πίστευαν, είναι πιθανό να αισθάνονται φτωχότεροι και να περιορίσουν τα ταξίδια στο εξωτερικό, τις μεταπτυχιακές σπουδές και άλλα έξοδα, προέβλεψε ο Grantham.
Η μείωση των δαπανών θα μπορούσε να μετριάσει την οικονομική ανάπτυξη, σημείωσε.
«Δεν θα συμβεί κάτι εν μια νυκτί, αλλά η αγορά στέγης ρίχνει μια πολύ μεγάλη σκιά και στο χρηματιστήριο», είπε ο Grantham.
«Τα κακά νέα είναι ότι η όλη κατάσταση κινείται πολύ αργά.
Η κορύφωση την τελευταία φορά ήταν το 2006 και η μεγάλη πτώση το 2012 — χρειάστηκαν έξι χρόνια».
«Δεν περιμένω συντριβή, αλλά αναμένω ότι οι τιμές των κατοικιών θα μετατοπιστούν σε πιο προσιτές τιμές», πρόσθεσε.
Ο βετεράνος επενδυτής σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου για μια «υπερφούσκα» που καλύπτει μετοχές, ομόλογα και ακίνητα τον Ιανουάριο του 2022.
Σε αυτό το πλαίσιο, «το καλύτερο που θα μπορούσαμε να ελπίζουμε είναι ότι αυτή η αγορά θα κατέβει περίπου στις 3.000», είπε. «Το χειρότερο που πρέπει να φοβόμαστε είναι περισσότερο από 2.000».
Γνωρίζοντας ότι αυτό μπορεί να ακούγεται ακραίο, ο Grantham σημείωσε ότι ο δείκτης αναφοράς άγγιξε τις 666 μονάδες το 2009, πράγμα που σημαίνει ότι αν πέσει στις 2.000 μονάδες αυτή τη φορά, θα είναι τριπλάσιος από τα επίπεδα που είχαν παρατηρηθεί πριν από 14 χρόνια.
O Dalio της Bridgewater προειδοποιεί: Το τραπεζικό σύστημα θα χρειαστεί «μεγάλες αναδιαρθρώσεις» σύντομα
Σαφή προειδοποίηση για το τραπεζικό σύστημα -που πλέον βρίσκεται σε τροχιά αλλαγών- απευθύνει ο Ray Dalio, ιδρυτής της Bridgewater Associates, τονίζοντας ότι τα επίπεδα του χρέους έχουν διαμορφωθεί σε μη βιώσιμα υψηλά επίπεδα.
Ο ιδρυτής της Bridgewater Associates επεσήμανε ότι τα χρέη θα αυξηθούν τόσο πολύ που οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να τα αγοράσουν.
«Δεδομένων αυτών των συνθηκών, φαίνεται ότι τα επιτόκια που είναι αρκετά υψηλά (και το χρήμα και η πίστωση που είναι αρκετά σφιχτά) για να καταπολεμήσουν τον πληθωρισμό και να παρέχουν στις τράπεζες επαρκείς πραγματικές αποδόσεις θα είναι αφόρητα υψηλά για τους δανειολήπτες-οφειλέτες», δήλωσε ο Dalio και συμπλήρωσε «αυτό σημαίνει ότι το σύστημα βρίσκεται κοντά στο σημείο, όπου θα χρειαστούν μεγάλες αναδιαρθρώσεις. Φυσικά, το ποιοι οφειλέτες και πιστωτές θα επηρεαστούν θα διαφέρει».
Ο Dalio επανέλαβε, επίσης, το πλαίσιο του «Μεγάλου Κύκλου» που λέει ότι τα ίδια οικονομικά μοτίβα επαναλαμβάνονται σε όλη την ιστορία, δηλαδή η δημιουργία τεράστιου χρέους, οι συγκρούσεις στο εσωτερικό των χωρών, οι συγκρούσεις μεταξύ των χωρών, η επίδραση της φύσης και οι τεχνολογικές αλλαγές όπως το διαδίκτυο ή η τεχνητή νοημοσύνη.
Κάθε μία από τις πέντε δυνάμεις -σύμφωνα με τον Dalio- συγκλίνουν τώρα σε μεγέθη που δεν έχουν παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες.
Εν τω μεταξύ, μέσα στον ευρύτερο κύκλο, υπάρχει ένας μικρότερος, βραχυπρόθεσμος κύκλος, που ορίζεται από την οικονομική αδυναμία, με τις κεντρικές τράπεζες να δημιουργούν υψηλό πληθωρισμό και τελικά ύφεση.
Κατά την άποψή του -έπειτα από εννέα συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων από τη Fed, ιστορικό πληθωρισμό, συνεχιζόμενη κρίση χρέους και πιστωτική κρίση- εδώ βρίσκονται τώρα τα πράγματα: «Βρισκόμαστε τώρα στη φάση του σφιχτού χρήματος για την καταπολέμηση του πληθωρισμού αυτού του κύκλου, λίγο πριν την οικονομική συρρίκνωση που είναι πιθανό να κάνει τα επόμενα ένα ή δύο χρόνια δύσκολα στην οικονομία».
Ακόμα και ο Τaleb
Στο μεταξύ, πρόσφατα ακόμα και ο ίδιος ο συγγραφέας – ευρέτης του Μαύρου Κύκνου ως οικονομικού φαινομένου Nassim Nicholas Taleb κάλεσε, τους επενδυτές να προετοιμαστούν «για μια οδυνηρή επιστροφή στην πραγματικότητα» χρησιμοποιώντας μια γλαφυρή μεταφορά: με λίγα λόγια είπε ότι η «παιδική χαρά» (εν προκειμένω η Disneyland) τελείωσε και πως «τα παιδιά πάνε πίσω στο σχολείο».
«Δεν θα είναι τόσο εύκολο όσο τα τελευταία 15 χρόνια».
«Μια γενιά που μεγάλωσε με σχεδόν μηδενικά επιτόκια πυροδότησε μια φούσκα περιουσιακών στοιχείων και μια μνημειώδη σειρά υπερτροφοδοτούμενων ανισοτήτων», είπε ο διάσημος συγγραφέας τη Δευτέρα σε εκδήλωση στο Μαϊάμι, που διοργανώθηκε από το hedge fund Universe Investments.
Πρόσθεσε ότι οι επενδυτές δεν είναι συνηθισμένοι σε έναν κόσμο υψηλότερων επιτοκίων, καθώς η αμερικανική ομοσπονδιακή τράπεζα Fed αυξάνει τα επιτόκια σε επίπεδα υψηλά προκειμένου να φρενάρει και να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό.
Εν προκειμένω αξίζει να σημειωθεί πως η θεωρία του μαύρου κύκνου διατυπώθηκε από τον Nassim Nicholas Taleb και αναφέρεται σε δυσάρεστες εκπλήξεις και γεγονότα που δεν μπορούν να προβλεφθούν με βάση την πρότερη εμπειρία μας.
Βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία που έλαβε χώρα πριν πολλά χρόνια και προκάλεσε μεγάλα προβλήματα στην ορνιθολογική κοινότητα.
Οι ορνιθολόγοι πίστευαν για πολλά χρόνια ότι οι κύκνοι έχουν μόνο λευκό φτέρωμα, ώσπου μια μέρα … εντοπίστηκε στην Αυστραλία ένας μαύρος κύκνος.
Στο οικονομικό «λεξιλόγιο» ο «μαύρος κύκνος» αφορά σε ένα απρόοπτο συμβάν, όχι πολύ πιθανό να συμβεί, αλλά αν τελικά συμβεί, θα επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις.
