Επέτειος της Εξόδου του Μεσολογγίου.. Με μια μερα καθυστερηση, αλλα χωρις να χανει την αξια του αυτο το μεγαλο γεγονος της Ελληνικης ιστοριας.. Θα τονίσουμε δε και κάποια πράγματα που δεν αρέσουν στους ιστορικούς και δεν τα έχουν αναδείξει, γιατί χαλάνε την σούπα των πολιτικών ταγών μας και των αφεντικών τους… Και μιλάμε για την μεγάλη προδοσία, που αν δεν είχε υπάρξει, το Μεσολόγγι δεν θα έπεφτε ποτέ…
Σαν σημερα, τη νυχτα μεταξυ 10ης και 11ης Απριλιου του 1826, μεταξυ Σαββατου του Λαζαρου και Κυριακης των Βαιων, οι Ελευθεροι Πολιορκημενοι της Ιερας Πολεως του Μεσολογγιου, θα πραγματοποιησουν την Ηρωικη Εξοδο.
Η θρυλικη Φρουρα και οι κατοικοι του Μεσολογγιου, οι οποιοι για εναν ολοκληρο χρονο, κατεπληξαν την υφηλιο, με την επικη τους αντισταση κατα των ενωμενων Οθωμανικων και Αιγυπτιακων δυναμεων του Κιουταχη και του Ιμπραημ, αποκρουωντας ολες τους τις επιθεσεις και προξενωντας τους τεραστιες απωλειες ανω των 23.000 ανδρων, σωστα φαντασματα απο την πεινα θ’ ανοιξουν δρομο με τα σπαθια τους προς την αιωνιοτητα. Η τελευταια πραξη θυσιας θα λαβει χωρα με την ανατιναξη της πυριτιδαποθηκης απο τον προεστο Χρηστο Καψαλη.
Στις 2 προηγούμενες πολιορκίες , το Μεσολόγγι αντιστάθηκε ηρωικα αλλά και νικηφόρα. Στην υπό τον Ομέρ Βρυώνη διίμηνη πολιορκία 25/10/1822–31/12/1822 οι πολιορκούντες αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία μετά την καταστροφική για αυτούς τελευταία έφοδο την 31/12,του 1822.Αδοξη για τους Οθωμανούς κατέστη και δεύτερη υπό τον Μουσταφά Πασά στα 1823,πολιορκία καταγραφόμενη από τους ιστορικούς και ως Πολιορκια του Αιτωλικού και δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου.
Στην τρίτη τελική και νικηφόρα για Οθωμανούς πολιορκία (Μάρτιος 1825-Απρίλιος 1826) υπό τις συνασπισμένες δυνάμεις του Κιουταχή (30.000 άνδρες) και του Ιμπραήμ 15.000.,οι πολιορκημένοι έχουν να αντιπαραθέσουν 3.000 περίπου Ρουμελιώτες και Σουλιώτες.
Η πείνα ,η έλλειψη τροφίμων, ο λιμός δαμάζει το Μεσολόγγι και όχι ο εχθρός.
Οι αμυνόμενοι από τα τέλη του 1825 αντιμετωπίζουν προβλήματα επάρκειας τροφίμων.
«….Πολλές οικογένειες είχαν αρχίσει να στερούνται εντελώς τα τρόφιμα και αναγκάζονταν να σφάζουν άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια και στη συνέχεια σκύλους, γάτες και ποντικούς. Ωστόσο και αυτά εξαντλήθηκαν… Από τις 16 Μαρτίου άρχισαν να τρώνε αρμυρίκια, πικρά χόρτα που φυτρώνουν κοντά στη θάλασσα. Ο υποσιτισμός και οι ασθένειες όμως εξασθένησαν τους οργανισμούς των ανδρών της φρουράς της πόλης και προκαλούσαν πολλούς θανάτους. Έτσι στις αρχές Απριλίου 1826, οι οπλαρχηγοί στη μυστική τους συνέλευση αποφάσισαν να επιχειρήσουν έξοδο αν τα ελληνικά πλοία που είχαν φτάσει στο Ιόνιο με επικεφαλής τον Ναύαρχο τον Ανδρέα Μιαούλη δεν κατόρθωσαν να τους εφοδιάσουν.
Στην πόλη έπεσε λιμός: «Πάντα τα ακάθαρτα ζώα κατηναλώθηκαν προς τροφήν. Αι ασθένιαι ως εκ τούτου επολλαπλασιάσθηκαν και η θνησιμότης κατέστη επίφοβος’’ (Οδυσσέας Μαρούλης ‘’Τελευταία πολιορκία του Μεσολογγίου’’ 1926 σελ. 29). Οι δε κάτοικοι: ‘’Πεινώντες, γυμνητεύοντες, νοσούντες, χλομοί και λιπόσαρκοι εσύροντο ανά τας οδούς της χειμαζομένης πόλεως φασμάτων σκιαί’’ (Ι. Ιωαννίδης ‘’Πολιορκίαι, Έξοδος και Ηρώον Μεσολογγίου’’).
Στα ‘’Στρατιωτικά Ενθυμήματα’’ ο Κασομούλης γράφει: ‘’Έφθασεν η νύχτα όλη η φρουρά σιώπησεν και φόβος τον έπαιρνεν τον άνθρωπον από την άκραν σιωπήν’’.
Κατά συνέπεια το Μεσολόγγι δεν νικήθηκε από τις υπέρτερες δυνάμεις των Οθωμανών . Οι ήρωες αμυνόμενοι νικήθηκαν από την πείνα, την ακατάλληλη τροφή και την έλλειψη πυρομαχικών.
Αξίζει να δούμε σχετικές μαρτυρίες και ακόμα να δούμε αν υπάρχουν και αποδίδονται ευθύνες για το ότι το Μεσολόγγι αφέθηκε να ηττηθεί από την πείνα./ Σε ποιούς και από ποιούς αποδίδονται; ΄Υψιστο χρέος να κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ αναπέμποντας ένα αιωνία η Μνήμη η τιμή και ο Σεβασμός στους υπερασπιστές του Μεσολογγίου όπως επίσης ύψιστο χρέος η αποκατάσταση της αλήθειας. Το Μεσολόγγι μπορούσε να ειίχε θριαμβεύσει δίνοντας άλλη τροπή στην πορεία και τα αποτελέσματα του αγώνα.
Ας δούμε τις Μαρτυρίες .
Η Μαρτυρία του ίδιου του Ιμπραήμ:
Κατά τον Σπ. Τρικούπη, ιστορικό και πολιτικό της Αγγλόφιλης παράταξης. (Ιστορία της Ελληνικης Επαναστασης Τόμ Τρίτος σελ,299): «’Όταν ο Ντεριγνί επισκέφτηκε τον Ιμπραήμ στο Νεόκαστρο,,όπου ειχε επστρέψει μετα την πτώση του Μεσολογγιού και τον ρώτησε σχετικά με την εκστρατεία του,ο τολμηρός αλλά ειλικρινής στράπης του είπε δειχνοντας μια χιονισμένη κορυφή. <<Βλέπεις πως λειωνει εκείνο το χιόνι. Ετσι θα λειώναμε κι’μείς όλοι, άν η φρουρά του Μεσολογγιού είχε τροφές για τρείς ακόμα εβδομάδες».
Η Μαρτυρία του ΄Ελληνα ιστορικού και ακρογωνιαίου λίθου της Αγγλόφιλης παράταξης στην Ελλάδα,παντρεμένου με την αδελφή του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, Σπυρίδωνος Τρικούπη.
• «Πώς όμως να μην ελεεινολογήσει ο ιστορικός την αξιοκατάκριτη απρονοησία των κυβερνώντων την Ελλάδα εκείνη την εποχή. Η φρουρά του Μεσολογγίου δεν έφτασε σ’ αυτήν την έσχατη απελπισία από την έλλειψη πόρων αλλά από έλλειψη κυβερνητικής πρόνοιας. Στην διάρκεια της πολιορκίας του έγιναν τρεις εκστρατείες για βοήθεια, ενώ αρκούσε μόνο μία για την μεταφορά των αναγκαίων ειδών. Επομένως όσα ξοδεύτηκαν άσκοπα για την δεύτερη και για την τρίτη ναυτική εκστρατεία θα ήταν αρκετά για μακρόχρονη προμήθεια σε είδη, αν στέλνονταν την πρώτη φορά. Τότες όλες οι εχθρικές δυνάμεις θα συντρίβονταν μπροστά στις πύλες της πόλης επειδή η φρουρά μόνον την πείνα φοβόταν».
Ο Αγγλος ιστορικός Μέντελσον ειβεβεβαιώνει οτι δεν υπήρξε έλλειψη πόρων αλλά έλλειψη έντιμης πατριωτικής και ανιδιοτελούς διαχειρησης πόρων.
Επίσης ό Μένδελσον: «Δέν δύναταί τις δυστυχώς νά άρνηθή ότι ό Κουντουριώτης καί οι ό- παδοί αύτοϋ κατώρθωσαν νά σπαταλήσωσι τά άπό των άγγλικών δανείων είσπραχθέντα ολίγα χρήματα εις δεύτερον έμφύλιον πόλεμον ενώ ή Κρήτη, ή Κάσσος καί τά Ψαρρά, έρμαιον εις τόν έθνικόν εχθρόν άφιέμεναι κατεβάλλοντο, οϊ δέ Αιγύπτιοι παρε- σκευάΖοντο νά κατενέγκωσι όλεθρίαν πληγήν κατά τής Πελο¬πόννησου». «(Ίοτορ. Έλλην. Έπαναστ., τ. Α’, 512)
Ο Μενδελσον αναφερόμενος στο θέμα της δήθεν έλλειψης πόρων επισημαίνει.
«Η προσπάθεια αξιοποίησης της εσχάτης ανάγκης του Μεσολογγίου, για να εκποιηθεί η εθνική γη σε τιμές ευκαιρίας σε ημετέρους, αποτελεί επίσης μια από τις αληθινές ερμηνείες της «ελειψης πόρων».
Τότε (16 Φεβρουαρίου) εκδόθηκε νόμος για την εκποίηση εθνικών γαιών, αμπελώνων, κήπων, ελαιώνων κλπ. για τη συγκέντρωση της βοήθειας προς το Μεσολόγγι.(εφημ. Κυβερνήσεως 13/2/1826).
Παρά το γεγονός ότι ο νόμος κρίθηκε αντισυνταγματικός τέθηκε σε ισχύ. Όμως οι τρόποι πληρωμής που χρησιμοποιήθηκαν δεν επέτρεψαν τη συγκέντρωση σοβαρών ποσών. Ο αναγκαστικός έρανος, που επίσης χρησιμοποιήθηκε, επίσης δεν απέδωσε ουσιαστικά.
Απελπισμένοι οι απεσταλμένοι των Μεσολογγιτών από την άκαρπη για ένα τετράμηνο αναμονή τους στο Ναύπλιο (από τις 17/1/1826) και μετά από άκαρπες επισκέψεις στην Ύδρα των Κουντουριώτηδων, στο Αργος, οδηγούνται στα άκρα. Έβλεπαν, όπως έγραψε το μέλος της αντιπροσωπείας Σπυρομήλιος ότι, οι κυβερνώντες «ως σπουδαιότερον εθεώρουν την Εθνικήν Συνέλευσιν και όχι τον εχθρόν, όστις επαπείλει το Μεσολόγγιον»
Η κυβέρνηση Κουντουριώτη – Μαυροκορδάτου δεν ευθύνεται μόνο για την εγκατάλειψη του Μεσολογγίου, είναι και η κυβέρνηση που έχει αφήσει αβοήθητη στην καταστροφή και την Κάσο και τα Ψαρά, ναυτικές δυνάμεις ανταγωνιστικές στο εμπορικό ναυτικό της Ύδρας. Είναι η κυβέρνηση που όταν ήρθε ο Ιμπραήμ, όχι μόνον δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει την αποβίβασή του, αλλά ανάθεσε σε ανίδεο από «πόλεμο στην στεριά», Υδραίο καπετάνιο, τον Κυριάκο Σκούρτη, να αντισταθεί στη διείσδυση του Ιμπραήμ.
Οι συνέπειες ήταν τραγικές, ιδιαίτερα για τον λόγο ότι μπροστά σε τέτοιο κίνδυνο παροπλίζονταν μορφές όπως ο Καραϊσκάκης, ο Κολοκοτρώνης, ο Ανδρούτσος, ο Κιτσος Τζαβέλας, ο Καρατάσος. Είναι η κυβέρνηση που ευθύνεται για τη δολοφονία του Πάνου Κολοκοτρώνη στα 1824, τη φυλάκιση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα 1825, τη δολοφονία του φυλακισμένου στην Ακρόπολη Οδυσσέα Ανδρούτσου στις 5 Ιουνίου του 1825.
Ετσι…..«οι καρτερικοί και ανδρείοι, οι αδάμαστοι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου ήταν καταδικασμένοι να δουν τις αρετές τους να δαμάζονται από την πείνα και την εγκαταλειψη όχι τον εχθρό». Σε επομενη ανάρτηση θα δούμε την παρέμβαση του Αγγλικού στόλου για να αποτρέψει την απελευθέρωση του Μεσολογγίου .
Μια μικρη αναφορα στους τιτανες υπερασπιστες της Ιερας Πολεως, περισσοτερο ή λιγοτερο γνωστους, καθως στο Μεσολογγι, δεν ηταν μονο Μεσολογγιτες αλλα Ελληνες απο ολοκληρο τον Ελληνισμο απο την Θρακη, μεχρι την Κρητη και την Κυπρο. Ας θυμηθουμε μερικους απο αυτους τους μεγιστους Ηρωες της Ελευθεριας μας:
– Αθανασιος Ραζηκοτσικας: Μεσολογγιτης (Κεφαλονιτης στην καταγωγη). Ο αρχηγος της θρυλικης Φρουρας του Μεσολογγιου. Η ψυχη της Ιερας Πολεως. Σκοτωθηκε ηρωικα στην Εξοδο.
– Χρηστος Καψαλης: Μεσολογγιτης. Προυχοντας, κι αρχοντας του Μεσολογγιου. Ανατιναχθηκε μαζι με χιλιαδες Αγαρηνους κατα την Εξοδο.
– Μιχαηλ Κοκκινης: Χιωτης. Ο στρατιωτικος μηχανικος που εφτιαξε τις οχυρωσεις του Μεσολογγιου. Επεσε μαχομενος ηρωικα στην Εξοδο.
– Ιωαννης Παπαδιαμαντοπουλος. Πελοποννησιος απο την Κορινθο (αλλα με καταγωγη απο την Δυτικη Μακεδονια). Φιλικος, Προεστος και Βουλευτης. Απο τους πρωταγωνιστες του Αγωνα στην Αχαια το 1821. Εκπροσωπουσε την Ελληνικη Κυβερνηση. Επεσε μαχομενος κατα την Εξοδο.
– Δημητριος Μεσθενεας: Θεσσαλονικιος-Μακεδονας. Ο τυπογραφος του Μεσολογγιου και συνεργατης του Ιακωβου Μεγιερ. Επεσε ηρωικα μαχομενος στην Εξοδο.
– Νικολαος Στουρναρας. Οπλαρχηγος του Βαλτου. Υπαρχηγος της Φρουρας. Επεσε μαχομενος ηρωικα στην Εξοδο.
– Επισκοπος Ρωγων Ιωσηφ. Ο Μητροπολιτης του Μεσολογγιου, και πνευματικος ηγετης των Ηρωικων Υπερασπιστων του. Ηταν αυτος ο οποιος προεβαλλε την τελευταια ηρωικη αμυνα του Μεσολογγιου στον Ανεμομυλο, οπου και μαρτυρησε.
– Κιτσος Τζαβελας: Σουλιωτης-Ηπειρωτης. Ο θρυλικος Ηρωας της Μαχης της Κλεισοβας, οπου με μολις 105 παλικαρια κατενικησε τους Τουρκους και τους Αιγυπτιους οι οποιοι απετυχαν οικτρα χανοντας πανω απο 3.000 ανδρες, μεσα σε λιγες ωρες.
– Νοτης Μποτσαρης. Σουλιωτης-Ηπειρωτης. Θειος του θρυλικου Μαρκου, ο οποιος πολεμουσε στην πρωτη γραμμη παρα το προχωρημενο της ηλικιας του και επιβιωσε της Εξοδου.
– Δημητριος Μακρης. Αιτωλος. Ο θρυλικος αρχηγος των Κελφτων του Ζυγου. Απο τους σημαντικοτερους και πιο ανιδιοτελεις Ηρωες του 1821. Επιβιωσε της Εξοδου
– Γρηγοριος Λιακατας: Το καμαρι των Σαρακατσαναιων. Ο καλεσος οπως τον φωναζαν λογω της εκπληκτικης ομορφιας του. Σκοτωθηκε ηρωικα στην Μαχη του Ντολμα.
– Νικολαος Κασομουλης. Μακεδονας. Απο το Πισοδερι της Φλωρινας. Ηταν αυτος ο οποιος εκανε το σχεδιο της Εξοδου, το οποιο ομως τελικα προδοθηκε. Τα απομνημονευματα του αποτελουν ιστορικο κειμηλιο.
– Μιχαλης Φλωρος. Μακεδονας. Απο την Σαμαρινα Γρεβενων. Ο Αρχηγος των θρυλικων και χιλιοτραγουδισμενων Παιδιων της Σαμαρινας.
– Κωνσταντινος Χορμοβιτης: Βορειοηπειρωτης. Ο θρυλικος Λαγουμιτζης, ο οποιος διελυσε ολα τα οχυρωματικα και πολιορκητικα σχεδια των Οθωμανων.
– Αδελφοι Σπυρομηλιοι. Βορειοηπειρωτες απο την Χειμαρα. Ο ενας θα πεσει κατα την Εξοδο, ο αλλος θα επιβιωσει, αφηνοντας τα πολυτιμα Απομνημονευματα του.
– Χατζηνικολαος Καγιαμπης. Κρητικος. Πολεμησε σε ολες τις μαχες της Εθνεγερσιας στην Κρητη, κι οταν κατεσταλη η Εθνεσερσια στην Κρητη, ηρθε και πολεμησε στο Μεσολογγι.
– Νικολαος Χατζησαββας. Κυπριος. Υπασπιστης του Κασομουλη. Ειχε γεμισει πληγες το σωμα του απο τις μαχες, αλλα ελεγε στον Κασομουλη οτι ακομη αντεχει.
– Χριστοδουλος Χατζηπετρος. Θεσσαλος. Απο τους σημαντικοτερους Ηρωες του Μεσολογγιου. Ειχε αναλαβει την υπερασπιση της Κλεισοβας.
– Κωστης Μπαλτας. Μακεδονας, Σερραιος. Ο καλυτερος πυροβολητης του Μεσολογγιου.
– Δημητριος Σιδερης. Μεσολογιτης. Ο επικεφαλης του πυροβολικου του Μεσολογγιου.
– Ιωαννης Ιακωβος Μεγιερ. Ο μεγαλος Ελβετος Φιλελληνας. Εξεδιδε την εφημεριδα του Μεσολογγιου. Επεσε ηρωικα μαχομενος στην Εξοδο.
Ειδικη μνεια παρολο που δεν ηταν μεσα στο Μεσολογγι στον Ναυαρχο Ανδρεα Μιαουλη ο οποιος κατορθωνε οσο μπορουσε μεσα απο φοβερες ναυμαχιες με τους Οθωμανους, να ανεφοδιαζει το Μεσολογγι, και στον Γεωργιο Καραισκακη, τοτε Αρχιστρατηγο της Δυτικης Στερεας, ο οποιος διελυσε ολες τις ενισχυσεις στον Κιουταχη, και με την νυχτερινη επιθεση στο στρατοπεδο του Κιουταχη το καλοκαιρι του 1825, κατορθωσε να χαλαρωσει για ενα διαστημα τον κλοιο της Πολιορκιας στο Μεσολογγι.
Η Εξοδος του Μεσολογγιου αποτελει ενα μοναδικο φαινομενο ηρωισμου και θυσιας για την Ελευθερια, στην Παγκοσμια Ιστορια, και ανοιξε τον δρομο για την διεθνη αναγνωριση του Αγωνα των Ελληνων. Οπως ειπε αλλωστε ο διαβοητος Αυστριακος καγκελαριος Μετερνιχ στους Τουρκους κολλητους του, “δυστυχως για εσας, συνεβη το Μεσολογγι….”
πηγές: Διόδοτος και militaire.gr
