Μπορείς να νικήσεις το θάνατο; Επιστροφή στο μέλλον – Οι πραγματικοί νεκροζώντανοι του πλανήτη που ζητούν μια δεύτερη ευκαιρία.. Η κρυογενική είναι ένας κλάδος της φυσικής που ασχολείται με την παραγωγή και τις εφαρμογές των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών και έλκει φυσικά την καταγωγή της από τα ελληνικά. Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του CERN είναι το μεγαλύτερο κρυογενικό σύστημα του κόσμου και ένα από τα ψυχρότερα μέρη του πλανήτη Γη. Οι βασικοί μαγνήτες του Επιταχυντή δουλεύουν σε θερμοκρασίες -271,3 βαθμών Κελσίου, ψυχρότερες δηλαδή και από τις αφιλόξενες συνθήκες που επικρατούν στο Διάστημα (-270,5 βαθμοί Κελσίου)!
Η κρυογονική είναι βέβαια κάτι ελαφρώς διαφορετικό από την κρυογενική, την κρυοηλεκτρονική και την κρυοφυσική, τις επιστήμες που απασχόλησαν τον άνθρωπο τον 19ο και 20ό αιώνα, όταν όλοι προσπαθούσαν να φέρουν τα βασικά αέρια του κόσμου, όπως το οξυγόνο, το υδρογόνο, το άζωτο και το ήλιο, σε υγρή μορφή. Κι έτσι η κρυογενική έφτασε να αφορά σε θερμοκρασίες -150 βαθμών Κελσίου και είχε πια πρακτικές εφαρμογές παντού, από την ιατρική και τη βιομηχανία μέχρι την ηλεκτρική αντίσταση των μετάλλων και τους ηλεκτρομαγνήτες.
Η κρυογενική ασχολήθηκε μετά με την κατάψυξη τροφών αλλά και βιολογικών παραγόντων (όπως το σπέρμα των ζώων κτηνοτροφίας), πριν περάσει στον άνθρωπο με διάφορες ιατρικές χρήσεις (όπως η κρυοχειρουργική). Η πρακτική ωστόσο της κατάψυξης ολόκληρου του ανθρώπινου σώματος μετά τον θάνατο με την ελπίδα της μελλοντικής ανάστασης, η κρυογονική (ή κρυονική) δηλαδή, είναι κάτι ολότελα διαφορετικό. Και στο πλαίσιο της κρυογενικής, δεν είναι μια καθόλου αποδεκτή επιστημονική εφαρμογή…
Τον Ιούνιο του 1965, ο οργανισμός “Life Extension Society” ανακοίνωσε ότι διαθέτει τις κατάλληλες εγκαταστάσεις και μπορεί να καταψύξει έναν άνθρωπο… Μάλιστα η ανακοίνωση που εξέδωσε τότε ο οργανισμός ήταν εντυπωσιακή:
Η LES προσφέρεται να καταψύξει εντελώς δωρεάν τον άνθρωπο που επιθυμεί και τολμά να μπει σε κρυογονικό θάλαμο…
Αυτήν την ανακοίνωση διάβασε ο Αμερικανός καθηγητής ψυχολογίας Τζέιμς Μπέντφορντ και άδραξε την ευκαιρία.. Έθεσε υποψηφιότητα και λίγο αργότερα επιλέχθηκε.. Είχε διαγνωστεί με καρκίνο στους νεφρούς που είχε κάνει μετάσταση στους πνεύμονες και θεωρούταν καταδικασμένος να πεθάνει… Από το 1967 λοιπόν ακόμα είναι κατεψυγμένος αυτός ο άνθρωπος… Προσπάθησε να νικήσει τον θάνατο πιστεύοντας ότι θα μπορέσει να ζήσει σε μια μελλοντική εποχή όπου η επιστήμη θα μπορεί να καταπολεμά τον καρκίνο…
Μπορείς να νικήσεις το θάνατο; Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη, με φιλοσοφικές προεκτάσεις, αγωνία της ανθρωπότητας από τη γέννηση της και μάλλον δεν θα πάψει ποτέ να είναι. Η ερώτηση είναι ρητορική ασφαλώς. Ο άνθρωπος μπορεί να προεκτείνει τη ζωή, να ανακαλύψει θεραπείες για ασθένειες, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του. Ή μήπως υπάρχει κάτι πολύ μεγαλύτερο εκεί έξω;
Η κρυογονική, η προοπτική της αθανασίας και το κλειδί για την αιώνια ζωή
Έχουν περάσει τέσσερις μήνες από τη μέρα που μια γυναίκα από τη Χώρα του Δράκου έγινε η πρώτη Κινέζα που αφέθηκε στα θέλγητρα της κρυογονικής. Ο σύζυγός της εμφανίζεται μάλιστα πεπεισμένος πως μια μέρα, με τις προόδους της τεχνολογίας και της ιατρικής έρευνας, θα μπορέσει και πάλι να ξαναζήσει πλάι στην πολυαγαπημένη του γυναίκα. Με το που άφησε την τελευταία της πνοή σε νοσοκομείο της ανατολικής Κίνας, μια γιγαντιαία επιχείρηση στήθηκε για τη 49χρονη ώστε να καταψυχθεί σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις της κρυονικής.
Μέχρι και έναν Αμερικανό ειδικό είχαν φέρει από την Alcor Life Extension Foundation, μια από τις ελάχιστες δομές του πλανήτη που προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες. Πειραματικές τεχνολογίες δηλαδή που προϋποθέτουν πως μια μέρα θα είμαστε σε τέτοια θέση που θα μπορούμε να επαναφέρουμε έναν άνθρωπο στη ζωή. Μέχρι τότε, το σώμα αποθηκεύεται σε δεξαμενές υγρού αζώτου, σε θερμοκρασίες πολύ κάτω του μηδενός, και με τη βοήθεια ειδικού εξοπλισμού που υποστηρίζει τις βασικές λειτουργίες του οργανισμού. Κατά τη στιγμή του θανάτου εξάλλου οι περισσότεροι ιστοί του σώματος είναι ακόμα ζωντανοί. Χιλιάδες άνθρωποι έχουν επανέλθει στη ζωή παρά το γεγονός ότι η καρδιά τους είχε σταματήσει και δεν ανέπνεαν πια.
«Ο βιολογικός θάνατος», μας λέει μια από τις τρεις μόνο κλινικές κρυογονικής του πλανήτη και αυτή που ήταν άλλοτε η μόνη στον κόσμο (Cryonics Institute), «είναι το σημείο στο οποίο -κάτω από το καθεστώς της σημερινής ιατρικής επιστήμης- ο γιατρός εγκαταλείπει. Όμως, όπως ακριβώς τόσοι πολλοί άνθρωποι που ζουν σήμερα έχουν επιστρέψει στη ζωή από αυτό που θα θεωρούνταν μη αναστρέψιμος θάνατος πριν κι από ακόμα 50 χρόνια, οι γιατροί του μέλλοντος δεν θα εγκαταλείπουν τόσο γρήγορα. Η κρυονική αποπειράται να μεταφέρει τους ασθενείς μας -διατηρημένους κατά τη στιγμή ή κάπου κοντά στον βιολογικό τους θάνατο- σε αυτούς τους γιατρούς για θεραπεία».
Η Tomorrow, μια εταιρεία κρυογονικής που εδρεύει στην Ελβετία, αναζητά απαντήσεις.
Όπως βλέπουμε στο YouTube του Τομ Σκοτ, στις εγκαταστάσεις της Tomorrow υπάρχουν σώματα νεκρών ανθρώπων, πτώματα κοινώς, τα οποία φυλάσσονται σε θαλάμους, σε θερμοκρασίες που αγγίζουν τους -196 βαθμούς.
Η εταιρεία δεν τους αποκαλεί «νεκρούς» αλλά «ασθενείς». Προφανώς, οι άνθρωποι που βρίσκονται στους θαλάμους έχουν χαρακτηριστεί προηγουμένως και τυπικά, «νεκροί», και τα περιουσιακά τους στοιχεία έχουν δοθεί στους απογόνους τους, διαφορετικά η κατάψυξη τους θα μπορούσε νομικά, να σταθεί ως δολοφονία.
Το παράδοξο είναι, πως η διαδικασία της κατάψυξης και συντήρησης των ατόμων αυτών – που έχουν υπογράψει συμβόλαιο για να καταψυχθούν μετά το θανάτο τους – στην πραγματικότητα δεν περιλαμβάνει «πάγωμα ανθρώπων», αλλά μια διαδικασία που μοιάζει περισσότερο με υαλοποίηση.
Με το που σταματήσει η καρδιά του ανθρώπου, οι ειδικά εκπαιδευμένοι υπάλληλοι της εταιρείας προσπαθούν να μεταδώσουν με κάθε τρόπο οξυγόνο στο νεκρό σώμα, και λίγο πριν η θερμοκρασία του αγγίξει τους 0 βαθμούς, χορηγούν εκ νέου μια ποσότητα ειδικής αντιψυκτικής ουσίας. Το ανθρώπινο σώμα γίνεται μια άμορφη, σχεδόν γυάλινη μάζα, με τους ιστούς να έχουν διατηρηθεί ατόφιοι. Σίγουρα, μέσω αυτής της διαδικασίας το ήδη νεκρό σώμα έχει υποστεί βαρύτατες φθορές, όμως με τους ιστούς σε συμπαγή μορφή, είναι – θεωρητικά – πιθανό, πως η μελλοντική επιστήμη θα μπορέσει να εργαστεί, ώστε να εξηγήσει γιατί αρρωσταίνουμε ή/και γιατί πεθαίνουμε.
Ποιος επιλέγει κάτι τέτοιο;
Η Tomorrow δηλαδή έχει συνδρομητές – ζόμπι; Όχι ακριβώς. Η εταιρεία έρχεται σε συμφωνία με άτομα που γνωρίζουν ότι σύντομα θα πεθάνουν, και επιλέγουν συνειδητά την κατάψυξη τους, πληρώνοντας το αντίτιμο των 200.00 δολαρίων.
Σύμφωνα με την Tomorrow, το ποσό αυτό διατίθεται για την χρηματοδότηση της σχετικής έρευνας πάνω στην κρυογονική, με την ελπίδα πως η περαιτέρω πρόοδος της, θα ρίξει κι άλλο τις τιμές, για όσους θέλουν να τολμήσουν να «λοξοδρομήσουν» στο θάνατο.
Αν και δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη πως μέσω της κρυογονικής, ένας νεκρός άνθρωπος μια μέρα θα ανοίξει τα μάτια του ξανά, οι ερευνητές της κρυογονικής δεν θα πάψουν να επιχειρούν την αποκρυπτογράφηση του μυστηρίου της ζωής (και κυρίως, του θανάτου).
Τι είναι η κρυογονική
Η κρυογενική είναι ένας κλάδος της φυσικής που ασχολείται με την παραγωγή και τις εφαρμογές των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών και έλκει φυσικά την καταγωγή της από τα ελληνικά. Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων του CERN είναι το μεγαλύτερο κρυογενικό σύστημα του κόσμου και ένα από τα ψυχρότερα μέρη του πλανήτη Γη. Οι βασικοί μαγνήτες του Επιταχυντή δουλεύουν σε θερμοκρασίες -271,3 βαθμών Κελσίου, ψυχρότερες δηλαδή και από τις αφιλόξενες συνθήκες που επικρατούν στο Διάστημα (-270,5 βαθμοί Κελσίου)!
Η κρυογονική είναι βέβαια κάτι ελαφρώς διαφορετικό από την κρυογενική, την κρυοηλεκτρονική και την κρυοφυσική, τις επιστήμες που απασχόλησαν τον άνθρωπο τον 19ο και 20ό αιώνα, όταν όλοι προσπαθούσαν να φέρουν τα βασικά αέρια του κόσμου, όπως το οξυγόνο, το υδρογόνο, το άζωτο και το ήλιο, σε υγρή μορφή. Κι έτσι η κρυογενική έφτασε να αφορά σε θερμοκρασίες -150 βαθμών Κελσίου και είχε πια πρακτικές εφαρμογές παντού, από την ιατρική και τη βιομηχανία μέχρι την ηλεκτρική αντίσταση των μετάλλων και τους ηλεκτρομαγνήτες.
Η κρυογενική ασχολήθηκε μετά με την κατάψυξη τροφών αλλά και βιολογικών παραγόντων (όπως το σπέρμα των ζώων κτηνοτροφίας), πριν περάσει στον άνθρωπο με διάφορες ιατρικές χρήσεις (όπως η κρυοχειρουργική). Η πρακτική ωστόσο της κατάψυξης ολόκληρου του ανθρώπινου σώματος μετά τον θάνατο με την ελπίδα της μελλοντικής ανάστασης, η κρυογονική (ή κρυονική) δηλαδή, είναι κάτι ολότελα διαφορετικό. Και στο πλαίσιο της κρυογενικής, δεν είναι μια καθόλου αποδεκτή επιστημονική εφαρμογή…
Πώς καταψύχεσαι
Η κρυοσυντήρηση γίνεται με απότομη πτώση της θερμοκρασίας, κατά μερικές χιλιάδες βαθμούς το δευτερόλεπτο δηλαδή. Η ταχύτητα της κατάψυξης είναι αποφασιστικής σημασίας για το όλο εγχείρημα, προκειμένου να μη δημιουργηθούν κρύσταλλοι μέσα στο κυτταρικό υλικό και αλλοιωθούν τα συστατικά του. Κάθε κρύσταλλος θα σπάσει κατά τη μελλοντική απόψυξη, καταστρέφοντας το κύτταρο ή το όργανο που το υποβαστάζει.
Το τελικό στάδιο περιλαμβάνει διατήρηση σε υγρό άζωτο θερμοκρασίας -196 βαθμών Κελσίου, αφού το πτώμα περάσει όμως από ένα ενδιάμεσο στάδιο κατάψυξής του σε φρέον συνήθως -98 βαθμών Κελσίου.
Το σημαντικότερο πάντως είναι να γίνει η κατάψυξη αμέσως μετά τον βιολογικό θάνατο του ανθρώπου, προκειμένου να μην πεθάνουν όλοι οι ιστοί και τα κύτταρα του σώματος. Νομικά μιλώντας, η κρυοσυντήρηση ζωντανών ανθρώπων δεν επιτρέπεται πουθενά στον κόσμο, ακόμα και αν μιλάμε για ανθρώπους με ανίατες ασθένειες σε τελικά στάδια ή σε κατάσταση κώματος. «Αυτό δεν είναι πάντως κρίσιμο για την κρυονική», μας λέει το Cryonics Institute, το οποίο αποφεύγει ωστόσο κι αυτό να δημοσιεύσει μελέτες για την κατάσταση που θα βρεθεί ένας οργανισμός όταν αποψυχθεί.
Ξέρουμε δηλαδή τα πάντα για τη διαδικασία και τα ευεργετικά μελλοντικά της οφέλη, τίποτα όμως για το τι συμβαίνει στο επίπεδο της ίδιας της κατάψυξης. Υποστηρίζουν συνήθως πως η κοινωνία δεν είναι έτοιμη για τέτοιου είδους πληροφορίες! Είναι όμως προφανώς έτοιμη να ακούσει πώς γίνεται το όλο πράγμα: με το που πεθάνει λοιπόν ο πελάτης, το παγωμένο νερό (και όχι τα παγάκια) θα επιστρατευτεί να ρίξει σε πρώτη φάση τη θερμοκρασία του σώματος, σε συνδυασμό με κάποιο αντιπηκτικό. Στον δρόμο για την κρυογονική κλινική, το σώμα υποστηρίζεται καρδιοπνευμονικά για να κυκλοφορεί το αίμα και να αποφεύγονται οι αλλοιώσεις.
Όταν τον ξαπλώσουν στο κρεβάτι του ινστιτούτου, αφαιρούν όλο του το αίμα και του χορηγούν αντιψυκτικά και κάτι άλλα χημικά διαλύματα για την «υαλοποίηση», την κατάψυξη του σώματος χωρίς τη δημιουργία πάγου. Όταν το σώμα φτάσει στους -120 βαθμούς Κελσίου, ξεκινά η τελική φάση της κρυοσυντήρησης (κρυόσταση) στον ειδικό θάλαμο του υγρού αζώτου.
Η τελευταία φάση θα είναι βέβαια η απόψυξη του σώματος όταν ωριμάσουν οι συνθήκες και η ανάσταση νεκρών είναι πεζή καθημερινότητα. Εξαιτίας βέβαια όλων αυτών που θα μπορούσαν να πάνε στραβά τόσο στην ίδια τη μέθοδο όσο και κατά την απόψυξη, πολλοί επιλέγουν να συντηρήσουν μόνο τον εγκέφαλό τους. Στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας είναι εξάλλου όλα, κι έτσι όσο πιθανή (ή μη) φαντάζει η επισκευή του σώματος κατά την ανάνηψη άλλο τόσο είναι και η μεταμόσχευση του εγκεφάλου σε άλλο σώμα.
Η πεποίθηση ωστόσο πως η διατήρηση ενός νεκρού σώματος από την αποσύνθεση και η επαναφορά του κάποια μέρα στη ζωή απαιτεί μερικά γενναία λογικά άλματα για να τελεσφορήσει. Ακόμα κι αν μπορούμε να χρησιμοποιούμε σήμερα την τεχνολογία για να καταψύχουμε ανθρώπινα σώματα, κανείς δεν εγγυάται πως μια μέρα θα είμαστε σε θέση να τα επαναφέρουμε στη ζωή. Κανείς δεν τα έχει καταφέρει εξάλλου μέχρι σήμερα. Η κρυογονική όμως δεν υπόσχεται κάτι τέτοιο, όχι με τον ρητό και ξεκάθαρο τρόπο που θα ήθελε ο πελάτης της. Υποδεικνύει πάντως με νόημα ότι πολλοί θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την κρυοδιατήρηση, όπως η ίδια η οικογένειά του. Κάποια στιγμή, όχι στο απώτερο αλλά στο κοντινό μέλλον, η ιατρική θα μπορεί να εξάγει DNA ή υγιή κύτταρα από τον άνθρωπο στον καταψύκτη, τα οποία θα έχουν ευεργετική επίδραση στους συγγενείς του. Λίγες χιλιάδες άνθρωποι έχουν αφεθεί μέχρι σήμερα στην υπόσχεση της κρυογονικής για μια δεύτερη ευκαιρία για ζωή.
Σήμερα η κρυογονική είναι μια απτή πραγματικότητα που κάθε άνθρωπος με οικονομίες μερικών εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ και μεγάλη θέληση για ζωή μπορεί να έχει. Ζωή κατά το ήμισυ φυσικά, καθώς η κρυοδιατήρηση δεν καταλήγει, ακόμα τουλάχιστον, σε επαναφορά στη ζωή. Να πώς παίζεται το παιχνίδι που κάποιοι αποκαλούν μπίζνα, ενώ κάποιοι άλλοι κατακεραυνώνουν για τις ηθικές και μεταφυσικές επιπτώσεις του… Αν είναι το κλειδί της ζωής ή άλλη μια καλοστημένη μπίζνα εκμετάλλευσης της ανθρώπινης ματαιοδοξίας, αυτό αφορά στον καθένα και την ηθική του. Εύκολες και τελεσίδικες απαντήσεις δεν χωρούν πάντως σε ό,τι αφορά στον θάνατο, το πένθος και τη διαχείρισή του. Όποιος λαχταρά να ξαναζήσει, μπορεί κάποτε να είναι σε θέση να το κάνει. Ή και όχι, θα φανεί…
nikolaosanaximandros.gr – Φωτογραφία από Philippe από το Pixabay
