Ο πόλεμος ενάντια στην πραγματικότητα: Ήπια ισχύς και κατοχή αφηγήσεων – μια δυτική εμμονή.. Και όποιος καταλήξει να «κατέχει την αφήγηση» – ένα νέο μοντέρνο τροπάριο – είναι «ο νικητής»… ένας νικητής που έχει φτάσει σε μια θέση παντοδυναμίας…
Τι είναι η «πραγματικότητα»; Στον Ταοϊσμό, το Τάο – που δεν μπορεί να κατανοηθεί πλήρως από την ανθρώπινη νόηση – είναι «αιώνια ανώνυμο» και πρέπει να διακρίνεται από τα αμέτρητα επώνυμα πράγματα που θεωρούνται ως «εκδηλώσεις» του – και έτσι εξηγεί την πραγματικότητα της ζωής πριν από τις περιγραφές του. Στον Βουδισμό, η πραγματικότητα μπορεί να ειπωθεί ότι θεωρείται ως μια μορφή «προβολής», που προκύπτει από την καρποφορία καρμικών σπόρων.
Σύμφωνα με τη μεταφορική αλληγορία του Πλάτωνα για το σπήλαιο , τα ανθρώπινα όντα μπορούν να αντιληφθούν την πραγματικότητα μόνο ως σκιές των πραγματικών πραγμάτων που βλέπουν να αλληλεπιδρούν σε έναν τοίχο.
Η δυσκολότερη πτυχή της πραγματικότητας που αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τα ανθρώπινα όντα είναι το τελικό τους τέλος. Αυτό είναι «καταθλιπτικό» για τους περισσότερους. Μια άλλη πτυχή της πραγματικότητας αφορά την επιβίωσή τους… που – στη Φύση τουλάχιστον και για τους ανθρώπους που ζουν κάτω από γενοκτονία, πόλεμο ή φτώχεια – είναι μια καθημερινή μάχη για όλη τη ζωή. Μια τέτοια μάχη μπορεί να είναι πράγματι πολύ εξουθενωτική… και τα περισσότερα ανθρώπινα όντα (σε προνομιακές συνθήκες) αναζητούν μια «εύκολη διέξοδο» αγοράζοντας ανακούφιση από όλες αυτές τις προσπάθειες για επιβίωση και από τη σκέψη του θανάτου – εξ ου και η ατελείωτη αναζήτηση πλούτου, η απόδραση από την καθημερινότητα και οι παρηγορητικές φαντασιώσεις.
Σε πολλούς ανθρώπους δεν αρέσει η πραγματικότητα, και αυτό φαίνεται… ιδιαίτερα σήμερα, ειδικά σε έναν καπιταλιστικό κόσμο, ειδικά στον σημερινό δυτικό κόσμο… Πολλοί διδάσκονται ακόμη και να μισούν την πραγματικότητα… γεγονός που τους κάνει χειραγωγήσιμους και αδύναμους για εκείνους που επιδιώκουν να τους ελέγξουν μέσω μια « ψευδούς συνείδησης » και « πολιτιστικής ηγεμονίας » που διαμορφώνεται μέσω των ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ
– η γενική λέξη « αφήγημα » αποκτά ένα νέο συγκεκριμένο νόημα: η διατύπωση μιας ιστορίας σχετικά με ένα συγκεκριμένο θέμα προκειμένου να διαμορφωθεί η κοινή γνώμη και να επιτευχθεί μια επιθυμητή εικόνα ή άποψη.
Σε έναν καπιταλιστικό κόσμο, η διαφήμιση είναι το κλειδί για την παρουσίαση και την προώθηση ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας με τέτοιο τρόπο ώστε να παράγει τα μέγιστα κέρδη. Η αυξημένη κατανάλωση προϊόντων και υπηρεσιών δημιουργείται μέσω του «branding» – που είναι η δημιουργία ταυτότητας – μιας εξωτερικής… πρόσοψης .
Ο πόλεμος της πληροφορίας
Με την έλευση του νεοφιλελευθερισμού, αυτές οι ίδιες πρακτικές δεν χρησιμοποιούνται μόνο για προϊόντα και υπηρεσίες, αλλά και για τη δημιουργία πολιτικών αφηγήσεων… Και όποιος καταλήξει να « κατέχει την αφήγηση » – ένα νέο μοντέρνο τροπάριο – είναι «ο νικητής»… ένας νικητής που έχει επιτύχει θέση παντοδυναμίας.
Τα τελευταία χρόνια, οι «αφηγήσεις» έχουν γίνει πιο περίπλοκες, δόλιες… και αναγκαστικά ψευδείς, ειδικά στην υπηρεσία του Ηγεμόνα, για να υποστηρίξουν τον πολιτικό, οικονομικό και ιδιαίτερα τον πολιτιστικό ιμπεριαλισμό του – μέσω του Χόλιγουντ, των mainstream media, των social media, της AI, του μονοπωλιακή μουσική βιομηχανία, φόρουμ ελευθερίας, ακαδημαϊκές υποτροφίες (για κατήχηση), φεστιβάλ στο κόκκινο χαλί, μαζί με τις μεταμοντερνιστικές και πρόσφατες ιδεολογίες του γουόκ που σκοπεύουν να καταστρέψουν τα παραδοσιακά ήθη, την κλασική κουλτούρα και το νόημα .
Και ακριβώς επειδή αυτές οι εξελίξεις είναι αφιερωμένες σε ένα εξαιρετικό, «εκλεκτό» έθνος – του οποίου οι ενέργειες, η νοοτροπία και οι αξίες πρέπει να μιμούνται σε όλο τον κόσμο – οι προπαγανδιστικές του ικανότητες και οι εκστρατείες δημοσίων σχέσεων διέπρεψαν… και σύντομα γέννησαν μια νέα συνταγή : « Soft Power » (αυτός ο όρος επινοήθηκε από τον Αμερικανό πολιτικό επιστήμονα Joseph Nye του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ στα μέσα της δεκαετίας του 1980, αλλά ο οποίος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1990).
Soft Power… Είναι κάτι για έναν νέο, Πολυπολικό Κόσμο;
Σίγουρα κάθε κράτος, ως οργανισμός, θα επιδιώκει πάντα να ακονίζει τις διπλωματικές του ικανότητες και να προωθεί την εικόνα του στον έξω κόσμο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο… Και για τον σκοπό αυτό θα έχει τα δικά του τμήματα τύπου και δημοσίων σχέσεων.
Αλλά κάποιοι στην Παγκόσμια Πλειοψηφία – έκπληκτοι από αυτή την κατηγορηματικά αμερικανική μάρκα που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχημένη σε όλο τον πλανήτη – εξέφρασαν την επιθυμία τους τα κράτη τους να δημιουργήσουν τη δική τους “ήπια δύναμη”, πιστεύοντας ότι είναι μια ουδέτερη, γενική ιδέα – κάτι παρόμοια με PR και διαφημιστικές εκστρατείες που επιδιώκουν να προωθήσουν μια θετική εικόνα μιας χώρας… Αλλά είναι αυτό;
Πρώτα απ ‘όλα, γιατί να μιμηθεί κάποιος οτιδήποτε σχεδιάστηκε πρόσφατα σε μια αυτοκρατορία που ξεθωριάζει; Και δεν είναι μια φόρμουλα που γεννήθηκε από τον αμερικανικό εξαιρετισμό και τον νεοφιλελευθερισμό;
Ενώ η έννοια της ήπιας δύναμης κατάφερε να αιχμαλωτίσει τη Ρωσία τα πρώτα χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης (ίσως απλώς να είχε συνδεθεί κατά λάθος με την πολιτιστική έλξη και τη θετική εικόνα μιας χώρας), έχασε σύντομα τη γοητεία της. Το 2019, ο καθηγητής Sergei A. Karaganov (Ομότιμος Καθηγητής, Ακαδημαϊκός Επόπτης, Σχολή Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Υποθέσεων, πολιτικός επιστήμονας και ανώτερος πολιτικός σύμβουλος) αναφέρθηκε ότι έγραψε ότι «η έννοια της ήπιας δύναμης θα πρέπει να αναγνωριστεί ως μια πνευματική αυταπάτη ως δεν είναι πλέον «επαρκές» στη νέα πραγματικότητα των διεθνών σχέσεων».
Και σε μια έκθεση του 2023 με τίτλο Η πολιτική της Ρωσίας προς την παγκόσμια πλειοψηφία, ο καθηγητής Karaganov, ο διευθυντής Kramarenko και ο καθηγητής Trenin έγραψαν: «Η Ρωσία θα πρέπει να σταματήσει να χρησιμοποιεί τον όρο «ήπια δύναμη», ο οποίος έχει δανειστεί από τον δυτικό πολιτικό λόγο και αντανακλά την προσέγγιση και τα συμφέροντα των οι Ηνωμένες Πολιτείες στην πρώτη θέση».
Και μετά… τι είναι πραγματικά αυτό αυτό το πράγμα, η «ήπια δύναμη»;
Ο Τζόζεφ Νάι έκανε δημοφιλή τον όρο του στο βιβλίο του, Bound to Lead: The Changing Nature of American Power, το 1990, περιγράφοντάς το όρο αυτόν ως εξής: «όταν μια χώρα κάνει τις άλλες χώρες να θέλουν αυτό που θέλει μπορεί να ονομαστεί συνεπιλογική ή ήπια δύναμη σε αντίθεση με τη σκληρή ή εντολική δύναμη του να διατάξεις τους άλλους να κάνουν ό,τι θέλεις» … [Σημείωση: Το λεξικό του Κέμπριτζ ορίζει το « co-opt » ως, μεταξύ άλλων, «να συμπεριλάβεις κάποιον σε κάτι, συχνά παρά τη θέλησή του». «Να διεκδικήσεις κάτι σαν δικό σου όταν πραγματικά δημιουργήθηκε από άλλους].
Ο Nye ανέπτυξε περαιτέρω την έννοια στο βιβλίο του το 2004, “Soft Power: The Means to Success in World Politics”, στο οποίο έγραψε: “Η αποπλάνηση είναι πάντα πιο αποτελεσματική από τον εξαναγκασμό και πολλές αξίες όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ατομικές ευκαιρίες είναι βαθιά σαγηνευτικό».
Στο κείμενό του με τίτλο The Benefits of Soft Power , ο Nye ορίζει την «δύναμη» ως: «την ικανότητα να επηρεάζεις τη συμπεριφορά των άλλων για να έχεις τα αποτελέσματα που θέλεις […] Αυτή είναι η ήπια δύναμη – να κάνεις δηλαδή τους άλλους να θέλουν και αυτοί τα αποτελέσματα που θέλεις εσύ… Με αποτέλεσμα αυτή η διαδικασία να συν -Επιλέγει τους ανθρώπους αντί να τους εξαναγκάζει και να στηρίζεται στην ικανότητα διαμόρφωσης των προτιμήσεων των άλλων…
Η πολιτική αυτής της εξουσίας αφορά συνήθως ποιανού ο στρατός ή η οικονομία κερδίζει . [η υπογράμμιση δική μου]
Έτσι, όλα εξαρτώνται τελικά από την Αφήγηση…
Και η αφήγηση ανήκει … στην «Αυτοκρατορία του Ψέματος».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσιάζονταν πάντα –από την αρχή της γενοκτονίας τους– ως μια αγνή και ενάρετη οντότητα, που χαρίζει ελευθερία και δημοκρατία σε όλους όσους εισέρχονται στις αγιασμένες αίθουσές τους. Είναι ο παγκόσμιος πρωταθλητής των αφηγήσεων, τις οποίες έχει κατασκευάσει και χρησιμοποίησε για να γιορτάσει τον εαυτό της ανά τους αιώνες. Με τα χρόνια, αυτές οι αφηγήσεις πουλούσαν: «Το αμερικανικό όνειρο», «δημοκρατία», «ελευθερία», «ανθρώπινα δικαιώματα», «δυτικές αξίες», «μια τάξη βασισμένη σε κανόνες, «φιλανθρωπία», «ατομικές ευκαιρίες», από τα κουρέλια στα πλούτη», το «στιγμιαίο αστέρι»…
Δεν είναι λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι μια έννοια όπως η «ήπια δύναμη» γεννήθηκε από αυτή τη νοοτροπία και το συγκεκριμένο αμερικανικό οικονομικό σύστημα του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού. Η «ήπια δύναμη» έχει γίνει η κορυφαία δόξα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής – ένα «πονηρό τέχνασμα μάρκετινγκ» για να παραπλανήσει και να εξαπατήσει τη λεία της σε… συγκατάθεση .
Αυτές οι αφηγήσεις έχουν δημιουργήσει: νεοαποικιοκρατία, πολιτική ορθότητα, γουόκισμό, κουλτούρα ακύρωσης, σηματοδότηση αρετής, άθλιες ΜΚΟ, έγχρωμες επαναστάσεις, αλλαγή καθεστώτος, οικονομικές αποσταθεροποιήσεις και την εξόντωση των φύλων, των παραδόσεων, της κοινωνίας κ.λπ. και υποστηρικτική παρουσίαση, όπου αυτές οι αφηγήσεις είναι στην ουσία περιφρονητικές όχι μόνο έναντι των άλλων ανθρώπινων όντων – αλλά και της ίδιας της πραγματικότητας . Η ήπια δύναμη κλέβει τη στοχευμένη λεία της αλήθειας, το νόημα, την ηθική και οτιδήποτε ιερό.
Σήμερα, η θρασύτητα της Αυτοκρατορίας και οι προσπάθειες των υποτελών της να μας εξαπατήσουν σχετικά με την άμεση εμπλοκή τους στη Γενοκτονία στη Γάζα και στον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν φτάσει στο αποκορύφωμά τους. Προσθέστε σε αυτό τις τρέχουσες και όλο και πιο επιθετικές εκστρατείες δίωξης και εκφοβισμού κατά πραγματικών δημοσιογράφων και ειλικρινών πλατφορμών ειδήσεων που αναφέρουν την αλήθεια και εκθέτουν τις ψευδείς αφηγήσεις της αυτοκρατορίας…
Η συνεχής ανάδευση αυτών των αφηγήσεων για τη «μηχανή ήπιας ισχύος» του Ηγεμόνα δείχνει όλα τα συμπτώματα της ψυχικής διαταραχής που είναι γνωστή ως παθολογικό ψέμα – «μια χρόνια συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από τη συνήθη ή καταναγκαστική τάση για ψέματα».
Όπως συμβαίνει με έναν μεμονωμένο παθολογικό ψεύτη – μετά από ένα μακρύ μοτίβο λέγοντας ψέματα για να εξαπατήσει τους άλλους, το άτομο αρχίζει σύντομα να πιστεύει τα δικά του ψέματα… και σύντομα αρχίζει να κυλιέται σε έναν εξωπραγματικό κόσμο, καταφεύγοντας σε πάντα ανόητα ψέματα, εξωφρενικούς ισχυρισμούς και παράλογη συμπεριφορά , που τελικά οδηγεί στην παραφροσύνη. Και αυτό δεν είναι που παρατηρούμε στον απελπισμένο Ηγεμόνα σήμερα;
Η πρόσοψη των αυτοκρατορικών αφηγήσεων καταρρέει και η Παγκόσμια Πλειοψηφία το έχει λάβει υπόψη της
Τα κυρίαρχα έθνη ανακαλύπτουν ξανά τις πανάρχαιες αξίες, τις παραδόσεις και τις πολιτιστικές τους ρίζες καθώς και εκείνες άλλων εθνών – χωρίς να χρειάζεται να τις εμπορευματοποιήσουν . Ακόμη και πολλοί πολίτες της Δύσης αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τα ψέματα και την εξαπάτηση και να λαχταρούν κάτι άλλο – χωρίς να ξέρουν ακόμη τι.
Μετά από όλους τους αφρούς και τις σαπουνόφουσκες που εκσφενδόνισε ο νεοφιλελευθερισμός, πολλοί λαχταρούν απλώς την αυθεντικότητα, την ειλικρίνεια, την εμπιστοσύνη και την αξιοπρέπεια.
Η πραγματικότητα δεν είναι μόνο ένα μέρος για να πάρει κανείς μια καλή μπριζόλα, αλλά – όταν επιτέλους μπορεί να ξεκολλήσει από το εισερχόμενο ψέμα – να μπορεί κανείς να αποκτήσει μεγαλύτερη συνείδηση ότι είναι ζωντανός… Και αυτό είναι ένα από τα μύρια θαυμαστά πράγματα της δημιουργίας.
Αν θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν νέο κόσμο, αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την αναγνώριση της πραγματικότητας και την επιδίωξη της αλήθειας… που είναι τελικά μια πνευματική προσπάθεια.
