Βρισκόμαστε Στην οικονομική άβυσσο; Οι παγκόσμιοι οικονομικοί αναλυτές έχουν πέσει με τα μούτρα να αναλύσουν την επερχόμενη οικονομική εξέλιξη του πλανήτη, βλέποντας ότι βαδίζουμε ολοταχώς σε ένα παγκόσμιο οικονομικό κραχ, που όμοιο του δεν έχει ξαναζήσει η ανθρωπότητα.. Και βολοδέρνουν αυτοί οι αναλυτές ανάμεσα στα πραγματικά στοιχεία που έχουν στα χέρια τους και σε αυτό που πρέπει να περάσουν στον κόσμο, ευρισκόμενοι κάτω από τις διαταγές και την καθοδήγηση σκοτεινών ανθρώπων που κρύβονται πίσω από τις κεντρικές τράπεζες..
Γράφει ο Tuomas Malinen
Σχολιασμός: «Μην πολεμάτε με τέρατα, για να μη γίνετε τέρας, και αν κοιτάξετε την άβυσσο, η άβυσσος κοιτάζει και μέσα σας». – Φρίντριχ Νίτσε… Οι περισσότεροι αναλυτές αναρωτιούνται εάν η επερχόμενη ύφεση θα είναι ήπια ή «λίγο πιο σοβαρή». Αναρωτιέμαι, ωστόσο, οι συνάδελφοί μου που ασχολούνται με την πρόβλεψη έχουν πραγματικά αντιληφθεί όλα τα πράγματα που κρύβονται στη σκιά της οικονομίας;
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οραματιστήκαμε μια διαδρομή προς μια βαθιά οικονομική συρρίκνωση τον Δεκέμβριο του 2019. Στην Ειδική Έκθεση , περιγράψαμε αυτά που είδαμε ως τα κύρια σημεία καμπής της επερχόμενης κρίσης. Είπαμε, «Τα δύο εγγενώς συνυφασμένα τρωτά σημεία, όπου είναι πιθανό να ξεκινήσει η κρίση, είναι: η πίστωση/χρηματιστήριο [ΗΠΑ], που περιγράφηκε παραπάνω, και ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας».
Στα τέλη του 2019, η ΕΚΤ μόλις είχε ολοκληρώσει τα stress tests των μεγάλων τραπεζών της Ευρωζώνης και τα ευρήματά της δεν ήταν ενθαρρυντικά. Μέσω του Reuters , «Έδειξε ότι τέσσερις τράπεζες δεν θα επιβίωναν έξι μήνες εάν είχαν παγώσει από τη χονδρική αγορά χρηματοδότησης και 52 θα πέσουν κάτω μέσα σε έξι μήνες εάν οι χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι και ορισμένοι εμπορικοί πελάτες έβγαζαν τα χρήματά τους».
Η ΕΚΤ σημείωσε στο δελτίο τύπου της ότι «οι παγκόσμιες τράπεζες και οι παγκόσμιες συστημικά σημαντικές τράπεζες θα επηρεαστούν γενικά πιο σοβαρά από άλλες από ιδιοσυγκρασιακά σοκ ρευστότητας, καθώς βασίζονται συνήθως σε λιγότερο σταθερές πηγές χρηματοδότησης».
Διαβάστε επίσης το πολύ σχετικό άρθρο – ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ..ΑΥΤΙΑ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ… ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΑΠΟ ΕΚΕΙ;;
Αυτό χτύπησε μερικά κουδούνια. Πρώτα απ ‘όλα, σύμφωνα με τα ευρήματα της ΕΚΤ, η ύφεση, όπου τείνουν να εκδηλωθούν αποσύρσεις και χρεοκοπίες εμπορικών πελατών, ήταν μια απειλή για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα. Δεύτερον, οι παγκόσμιες συστημικά σημαντικές τράπεζες (G-SIBs), δηλαδή οι μεγάλες παγκόσμιες τράπεζες στην Ευρωζώνη είναι πιθανό να πληγούν περισσότερο. Από τα 30 G-SIB παγκοσμίως ( pdf ), τα 10 κατοικούν στη ζώνη του ευρώ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάθε τραπεζική κρίση που προέρχεται από την ευρωπαϊκή κοινή ζώνη νομισμάτων θα γινόταν παγκόσμια σε μια στιγμή.
Στην έκθεση του Δεκεμβρίου 2019, οραματιστήκαμε επίσης πώς θα προχωρούσε η κατάρρευση των πιστωτικών αγορών : «Στην αρχή, οι πιέσεις που δημιουργούνται ήδη στις αγορές των junk ομολογιών θα εκραγούν, καθιστώντας τις «πόρτες εξόδου» από αυτήν την αγορά εξαιρετικά μικρές. Οι υποβαθμίσεις του εταιρικού χρέους στις ΗΠΑ και του κρατικού χρέους στην Ευρωζώνη θα ωθήσουν τους μεγάλους επενδυτές σταθερού εισοδήματος, όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία, σε ομόλογα υψηλότερης αξιολόγησης, οδηγώντας σε μεγάλες πωλήσεις ομολόγων χαμηλότερης αξιολόγησης, αναγκάζοντας μεγαλύτερα spread και ακόμη περισσότερες πωλήσεις.
«Θα δημιουργηθεί πανικός στις αγορές άχρηστων ομολόγων και μια σειρά από επενδυτές άχρηστων ομολόγων θα χάσουν τα πάντα. Θα ξεκινήσει μια ξέφρενη υποχώρηση σε περιουσιακά στοιχεία «ασφαλούς καταφυγίου», συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών ομολόγων, των γερμανικών ομολόγων και των βρετανικών χρυσών, καθώς και των πολύτιμων μετάλλων».
Ο καθένας μπορεί να ρωτήσει τον εαυτό του, πόσο μακριά πιστεύετε ότι βρισκόμαστε από ένα τέτοιο σημείο καμπής στις αγορές πιστώσεων/περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ;
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας είναι ένα πιο δύσκολο δημιούργημα .
Το κύριο πρόβλημα ήταν ότι μόνο ένα οριακό κλάσμα των ευρωπαϊκών τραπεζών επετράπη να πτωχεύσουν κατά τη διάρκεια του Πανικού του 2008. Αυτό ουσιαστικά «ζόμπισε» τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα.
Συνολικά, 114 ευρωπαϊκές τράπεζες έλαβαν κρατική υποστήριξη κατά τη διάρκεια της κρίσης. Η ανάκαμψη των τραπεζών που είχαν διασωθεί ήταν αργή, παρά το γεγονός ότι η ΕΚΤ παρείχε άφθονη ρευστότητα και τους επετράπη να φέρουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και περιουσιακά στοιχεία στον ισολογισμό τους. Αυτό σήμαινε ότι:
- Αντί να γράφουν επισφαλή δάνεια και να ανακεφαλαιοποιούν, οι τράπεζες διατηρούσαν στους ισολογισμούς τους δάνεια που είχαν αθετήσει.
- Τα «τοξικά» περιουσιακά στοιχεία (όπως τα CDO με υποθήκη) που είχαν χάσει το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο της αξίας τους θα μπορούσαν να διατηρηθούν στον ισολογισμό με βάση την «ονομαστική τους αξία», δηλαδή την τιμή αγοράς τους.
Ουσιαστικά, ο ισολογισμός του ευρωπαϊκού τραπεζικού τομέα χωρίστηκε σε τρία επίπεδα. Το πρώτο περιελάμβανε τα αγαθά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία διατηρούνταν ως προς την αγορά», που σημαίνει ότι η αξία τους βασιζόταν σε πραγματικές ημερήσιες τιμές της αγοράς. Το δεύτερο επίπεδο περιελάμβανε περιουσιακά στοιχεία που είχαν χάσει την αξία τους, αλλά τα οποία οι τράπεζες μπορούσαν να προσποιηθούν ότι δεν είχαν χάσει.
Το τρίτο στρώμα, που ονομάσαμε «σκοτεινό λάκκο», περιελάμβανε περιουσιακά στοιχεία που ήταν σχεδόν ή εντελώς άχρηστα, αλλά οι τράπεζες μπορούσαν ακόμα να προσποιηθούν ότι είχαν κάποια αξία και να τα κρατήσουν στα βιβλία τους. Σύμφωνα με πληροφορίες που λάβαμε, οι τράπεζες είχαν μεγάλο περιθώριο στον καθορισμό της αξίας αυτών των περιουσιακών στοιχείων σε σύγκριση με την τιμή αγοράς τους, μια πρακτική που ορισμένοι αποκαλούν “mark-to-fantasy”.
Τα προγράμματα διάσωσης του κορωνοϊού κατά τη διάρκεια και μετά την άνοιξη του 2020, μεγάλωσαν τη «φούσκα» στις αγορές περιουσιακών στοιχείων και πιστώσεων σε ένα τερατώδες μέγεθος . Ομοίως, τα lockdown και τώρα το κόστος που σχετίζεται με τον πόλεμο σίγουρα αρχίζουν να προκαλούν τον όλεθρο στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Στην πιο πρόσφατη Q-Review , που δημοσιεύτηκε στις 7 Ιουλίου, προειδοποιήσαμε για μια ακόμη απειλή που κρύβεται στο παρασκήνιο. Δηλαδή, εκτεταμένες ελλείψεις αγαθών και ενέργειας που πλήττουν πιθανώς την ευρωπαϊκή ήπειρο και τον κόσμο κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου/χειμώνα.
Οι διαφαινόμενες ελλείψεις και μια ενεργειακή κρίση θα προκαλούσαν τεράστιες απώλειες στις εταιρείες και θα τις ωθούσαν σε χρεοκοπίες. Ο συνδυασμός του καταστροφικού πληθωρισμού, της αύξησης των επιτοκίων και των χρεοκοπιών, σχεδόν σίγουρα, θα ωθήσει ορισμένους ευρωπαϊκούς τραπεζικούς γίγαντες «στον γκρεμό».
Στην έκθεση του Δεκεμβρίου 2019, οραματιστήκαμε επίσης πώς θα προχωρούσε η κρίση μετά την αποτυχία της « αντεπίθεσης » των αρχών. Γράψαμε: «Τα δημοσιονομικά κίνητρα, από εκείνες τις χώρες που μπορούν να το αντέξουν οικονομικά, θα είναι πολύ αργά. Οι περισσότερες από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, για παράδειγμα, είναι πολύ χρεωμένες για να συμμετάσχουν σε οποιοδήποτε ουσιαστικό κίνητρο, ειδικά όταν αντιμετωπίζουν διαδοχικά προβλήματα και χρεοκοπίες τραπεζών. Λόγω της κατάρρευσης του τραπεζικού τομέα, η Ευρώπη είναι απίθανο να δει πολλά δημοσιονομικά κίνητρα.
«Η Κίνα θα προσπαθήσει απεγνωσμένα να εφαρμόσει κάτι τέτοιο, αλλά λόγω της κατάρρευσης της παγκόσμιας ζήτησης και της πιθανής κατάρρευσης των φούσκας στέγασης και χρέους στην Κίνα, θα είναι μια «σταγόνα στον ωκεανό». Θα εξακολουθεί να παρέχει υποστήριξη για σύντομο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, το τεράστιο βουνό χρέους της Κίνας θα συντρίψει τελικά την οικονομία της. Αυτό με τη σειρά του θα αφαιρέσει κάθε υποστήριξη από κάτω από την παγκόσμια οικονομία.
«Το παγκόσμιο εμπόριο θα καταρρεύσει. Ο προστατευτισμός, συμπεριλαμβανομένων των δασμών και άλλων «προστατευτικών» μέτρων μπορεί να βοηθήσει ορισμένες εγχώριες επιχειρήσεις, αλλά τελικά να κάνει την παγκόσμια οικονομία χειρότερη, μειώνοντας περαιτέρω το ήδη νοσηρό παγκόσμιο εμπόριο. Είναι πιθανό να γίνουν εκκλήσεις για [Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία] και άλλες τεράστιες πράξεις που δημιουργούν χρήματα».
Επί του παρόντος, αυτό το σενάριο φαίνεται ανησυχητικά πιθανό.
Αλίμονο, το πραγματικά ανησυχητικό ερώτημα είναι, τι θα κάνουν τα εθνικά κράτη όταν χτυπήσουν οι οικονομικές κρίσεις και οι ελλείψεις; Θα καταφύγουν στον προστατευτισμό κλείνοντας ουσιαστικά τουλάχιστον ορισμένα τμήματα του παγκόσμιου εμπορίου; Αν ναι, θα μπορούσαμε να δούμε ένα απότομο τέλος στην τρέχουσα εποχή της παγκοσμιοποίησης, η οποία θα προκαλούσε καταστροφή στις οικονομίες μας.
Βρισκόμαστε ουσιαστικά στη μέση μιας διαρκώς διευρυνόμενης διαχωριστικής γραμμής μεταξύ της παρηγορητικής αφήγησης των αρχών και της οικονομικής πραγματικότητας. Δεν μπορώ να μην σκεφτώ ότι κοιτάμε ήδη την (οικονομική και οικονομική) «άβυσσο».
Υπάρχουν «τέρατα» που κρύβονται στις σκοτεινές γωνιές του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος και της οικονομίας. Το μόνο ερώτημα είναι πότε αρχίζουν να μας κοιτάζουν πίσω; Μπορεί να συμβεί νωρίτερα από όσο νομίζουν πολλοί.