Παγίδες και μυστικά για τις ηλεκτρονικές γονικές παροχές ακινήτων και δωρεές – Τι πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι; Με την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης θα γίνεται έλεγχος και θα εκδίδεται αυτόματα η ταυτότητα οφειλής με το ποσό του φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς.
Ηλεκτρονικά και χωρίς την ταλαιπωρία του «πήγαινε-ελα» στις Εφορίες αλλά από το κομπιούτερ στο γραφείο του συμβολαιογράφου θα μπορούν από σήμερα οι φορολογούμενοι να διεκπεραιώνουν υποθέσεις για γονικές παροχές και δωρεές κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων καθώς οι δηλώσεις θα υποβάλλονται μέσω της πλατφόρμας «myProperty» της ΑΑΔΕ.
Με την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης θα γίνεται έλεγχος και θα εκδίδεται αυτόματα η ταυτότητα οφειλής με το ποσό του φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς που θα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι στην περίπτωση μεταβίβασης περιουσίας η αξία της οποίας υπερβαίνει τα αφορολόγητα όρια.
Η νέα υπηρεσία επιτρέπει μέσω της ψηφιακής εφαρμογής να υποβάλλονται αρχικές δηλώσεις για δωρεές ακινήτων, που βρίσκονται εντός αντικειμενικού συστήματος, καθώς και για οποιοδήποτε άλλο περιουσιακό στοιχείο μεταβιβάζεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο δωρεάς ή γονικής παροχής.
Προς το παρόν η ηλεκτρονική υποβολή είναι προαιρετική, ωστόσο από τις 20 Δεκεμβρίου οι δηλώσεις αυτές θα υποβάλλονται υποχρεωτικά ψηφιακά. Ταυτόχρονα ξεκινούν οι έλεγχοι των γονικών δωρεών προκειμένου να διαπιστωθεί εάν πραγματοποιήθηκαν μέσω του τραπεζικού συστήματος.
Εάν εντοπιστούν μεταφορές χρημάτων εκτός τραπεζικού συστήματος, θα κληθούν να αποδείξουν το «πόθεν έσχες». Σε ό,τι αφορά δηλώσεις, που έχουν υποβληθεί στις αρμόδιες ΔΟΥ σε έντυπη μορφή, εξακολουθούν να ισχύουν και διεκπεραιώνονται κανονικά, εκτός αν οι συμβαλλόμενοι τις ανακαλέσουν.
Αναλυτικότερα για το νέο καθεστώς οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής
Μέσω της πλαρφόρμας myProperty υποβάλλονται οι αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις φόρου δωρεάς και γονικής παροχής, για τη σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου που αφορούν:
- ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων (Α.Π.Α.Α.),
- κινητά περιουσιακά στοιχεία κάθε είδους (ενδεικτικά μετοχές, απαιτήσεις, αξίες, αυτοκίνητα, έργα τέχνης, κ.λπ.) και
- χρηματικά ποσά προς τα πρόσωπα που υπάγονται στην Α’ κατηγορία (σύζυγοι, παιδιά, εγγόνια, παππούδες, γιαγιάδες).
- Ηλεκτρονικά υποβάλλονται και οι δηλώσεις για την ακύρωση σύνταξης συμβολαιογραφικού εγγράφου.
- Η δήλωση υποβάλλεται από τους συμβαλλομένους με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών TAXISnet οι οποίοι αποδέχονται το περιεχόμενο και την ακρίβεια των δηλούμενων. Εφόσον ζητείται απαλλαγή πρώτης κατοικίας, η υποβολή της δήλωσης γονικής παροχής έχει για το δικαιούχο τέκνο τις συνέπειες της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης ως προς τη συνδρομή των προϋποθέσεων της απαλλαγής.
- Κατά την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής συμπληρώνονται όλα τα πεδία. Με τη δήλωση, εφόσον πρόκειται για ακίνητο, συμπληρώνονται από το συμβολαιογράφο τα αντίστοιχα κατά περίπτωση φύλλα υπολογισμού για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων. Εφόσον πρόκειται για επιχείρηση, μερίδες ή μερίδια και μη εισηγμένες στο χρηματιστήριο μετοχές, συμπληρώνονται και επισυνάπτονται κατά περίπτωση τα έντυπα. Για τα λοιπά κινητά περιουσιακά στοιχεία αναγράφεται η αγοραία αξία αυτών.
- Με την υποβολή της δήλωσης δωρεάς/γονικής παροχής εκδίδεται αμέσως η πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου, η οποία κοινοποιείται στον υπόχρεο σε φόρο και η ταυτότητα οφειλής.
- Εάν ο φόρος είναι καταβλητέος σε δόσεις και εξοφληθεί εφάπαξ μέσα στην προθεσμία της πρώτης διμηνιαίας δόσης, παρέχεται έκπτωση κατά 5%.
- Μετά τη σύνταξη του μεταβιβαστικού συμβολαίου ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να καταχωρήσει τα στοιχεία αυτού και να το επισυνάψει στην ως άνω ηλεκτρονική εφαρμογή εντός 15 εργάσιμων ημερών.
Επισημαίνεται ότι από την 1η Οκτωβρίου 2021 ισχύει νέο αφορολόγητο 800.000 ευρώ για γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων, χρηματικών ποσών, μετοχών, ομολόγων και εταιρικών μεριδίων.
Το νέο αφορολόγητο όριο ισχύει ανά γονέα και ανά παιδί ή εγγόνι, πράγμα που σημαίνει ότι σε μια τριμελή οικογένεια ο πατέρας θα μπορεί να μεταβιβάσει ακίνητο αξίας έως 800.000 ευρώ στο παιδί χωρίς την καταβολή φόρου ενώ το ίδιο μπορεί να κάνει και η μητέρα για δικό της ακίνητο και έτσι το αφορολόγητο όριο στη συγκεκριμένη περίπτωση ανέρχεται σε 1.600.000 ευρώ.
Εφόσον η αξία των γονικών δωρεών ή παροχών υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ ανά φυσικό πρόσωπο θα επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 10% στο υπερβάλλον ποσό. Έτσι για αξία 900.000 ευρώ ο φόρος ανέρχεται σε 10.000 ευρώ (100.000Χ10%).
Σημειώνεται ότι η προηγούμενη κλίμακα γονικών παροχών, δωρεών, κληρονομιών για συγγενείς πρώτου βαθμού προέβλεπε αφορολόγητο 150.000 ευρώ και στη συνέχεια φόρο με συντελεστή 1% για τα επόμενα 150.000 ευρώ, 5% για το τμήμα από 300.000 έως 600.000 ευρώ και 10% για αξία άνω των 600.000 ευρώ.
Παγίδα το «πόθεν έσχες»
Ωστόσο οι φορολογούμενοι που θέλουν να κάνουν γονικές παροχές η δωρεές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς υπάρχει κίνδυνος να μπλέξουν σε περιπέτειες με την εφορία και να κληθούν να πληρώσουν πρόσθετο φόρο λόγω του «πόθεν έσχες» ενώ τα παιδιά απειλούνται με τα τεκμήρια διαβίωσης σε περίπτωση απόκτησης κατοικίας καθώς το ισχύον νομοθετικό καθεστώς προβλέπει ότι με βάση την αντικειμενική αξία και τα τετραγωνικά της κατοικίας η εφορία υπολογίζει ένα ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα.
Οι γονείς που θα δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους μπορεί να απαλλάσσονται από την πληρωμή φόρου αλλά θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν στην εφορία τον νόμιμο τρόπο απόκτησης των χρημάτων που δίνουν στα παιδιά τους.
Οι ελεγκτικές αρχές μπορούν να έχουν πλήρη εικόνα για τα χρηματικά ποσά που δωρίζει κάποιος με άντληση στοιχείων από τις τράπεζες καθώς η διάταξη ορίζει ότι «η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών διενεργείται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων»
Όσοι δεν θα καταφέρουν να δικαιολογήσουν το «πόθεν έσχες» και όσοι δεν θα καταφέρουν να καλύψουν το τεκμήριο διαβίωσης για τις κατοικίες (πρώτη ή και δευτερεύουσες) που τους έγραψαν οι γονείς, οι σύζυγοι ή οι παππούδες και γιαγιάδες θα βρεθούν αντιμέτωποι με την επιβολή έξτρα φόρου που φθάνει ακόμη και 44%.
Οι φορολογούμενοι που θα κάνουν γονικές παροχές η δωρεές χρηματικών ποσών ή ακίνητης περιουσίας στα παιδιά τους, τους συζύγους, τους γονείς ή στα εγγόνια τους θα υποβάλουν σχετική δήλωση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. αναγράφοντας τον δικό τους ΑΦΜ καθώς και τον ΑΦΜ του αποδέκτη.
Αν πρόκειται για χρηματικό ποσό η εφορία θα ψάχνει μέσα από τις δηλώσεις αυτού που έκανε τη γονική παροχή η δωρεά εάν από το εισόδημα παρελθουσών χρήσεων, ή από το προϊόν πώλησης περιουσιακών στοιχείων στο παρελθόν καλύπτεται το ποσό της γονικής παροχής σε χρήμα και σε περίπτωση μη κάλυψης θα επιβάλλει πρόσθετό φόρο εισοδήματος.
Από την πλευρά του το παιδί θα μπορεί να επικαλεστεί τη δωρεά για να δικαιολογήσει μελλοντικές δαπάνες για αγορές περιουσιακών στοιχείων. Αν πρόκειται για ακίνητο αυτός που το αποκτά θα πρέπει με τα εισοδήματα που θα δηλώνει στην εφορία να καλύπτει το τεκμήριο διαβίωσης
Για τους φορολογούμενους με χρέη οι αφορολόγητες γονικές παροχές και δωρεές εκτιμάται ότι είναι δώρο άδωρο.
Η ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις φορολογικές αρχές, ακόμη και αν οι οφειλές αυτές έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής οι οποίες εξυπηρετούνται κανονικά, δεν επιτρέπει την λήψη φορολογικής ενημερότητας, πράγμα που ουσιαστικά «μπλοκάρει» τις διαδικασίες των μεταβιβάσεων.
Η μόνη λύση για αυτούς τους φορολογούμενους είναι η διασφάλιση των οφειλών με το να βάλουν σε υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά τους.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Διαβάστε επίσης – Πόσα χρήματα μας παίρνει το κράτος κάθε μήνα; Και που πάνε αυτά τα χρήματα;
