Προεδρικές εκλογές στον Λίβανο: Οι προεδρικές εκλογές του Λιβάνου αποκαλύπτουν μια ανησυχητική αλλά οικεία πραγματικότητα. Ενώ οι ηγέτες μιλούν για κυριαρχία, ξένες δυνάμεις ελέγχουν την προεδρία, με τους πρεσβευτές και τις απειλές να υπαγορεύουν το αποτέλεσμα – αφήνοντας τον λιβανικό λαό να επωμιστεί τις συνέπειες.
Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια πολιτικής παράλυσης, η Δημοκρατία του Λιβάνου εξέλεξε τελικά τον 14ο πρόεδρό της –πρώην διοικητή των Λιβανικών Ενόπλων Δυνάμεων (LAF) Joseph Aoun– στις 9 Ιανουαρίου. Ωστόσο, αυτή η νίκη δεν ήταν για τον λιβανέζικο λαό. Αντίθετα, ήταν προϊόν διεθνών πιέσεων, με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σαουδική Αραβία και τη Γαλλία να τραβούν τα νήματα.
Ο Λίβανος είναι ίσως η μόνη χώρα όπου εκλέγεται πρόεδρος χωρίς ουσιαστικά να διεκδικήσει το αξίωμα. Εδώ, οι υποψήφιοι για την προεδρία δεν απαιτείται να παρουσιάσουν εκλογικά προγράμματα ή να διατυπώσουν ένα οικονομικό, κοινωνικό ή πολιτικό όραμα. Ξεκινώντας από την Οθωμανική εποχή, μέσω της γαλλικής εντολής, κατά τη διάρκεια της συριακής παρουσίας, και τώρα υπό την επιρροή δυτικών και Αράβων απεσταλμένων, η προεδρία της χώρας καθορίζεται συχνά από εξωτερικές δυνάμεις και όχι από τον λαό της.
Η διαδικασία είναι ένα έντονο παράδοξο: ενώ η κυριαρχία του Λιβάνου –ή η έλλειψή της– είναι ένα συχνό θέμα στον δημόσιο διάλογο, το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών υπαγορεύεται από ξένους πρεσβευτές, Αμερικανούς, Γάλλους, Σαουδάραβες ή Κατάρ, με φόντο κατηγορίες για υποταγή της Βηρυτού στο Ιράν.
Οπλισμένοι με απειλές για κυρώσεις, αποκλεισμούς και καθυστερήσεις στην ανοικοδόμηση, αυτοί οι απεσταλμένοι επιβάλλουν υποψηφίους χωρίς περιθώρια συζήτησης, μειώνοντας τη δημοκρατική διαδικασία του Λιβάνου σε κάτι περισσότερο από σεναριακό θέατρο.
Όπως ειρωνεύτηκε κάποτε ο επί μακρόν Πρόεδρος του Λιβανέζικου Κοινοβουλίου Nabih Berri, ίσως θα ήταν πιο απλό να αφήσουμε τους πρεσβευτές να κάθονται στις θέσεις των βουλευτών, καθώς αυτοί είναι αυτοί που πραγματικά αποφασίζουν τον πρόεδρο.
Ο ρόλος των εξωτερικών δυνάμεων
Συγκεκριμένα, το Εθνικό Πρακτορείο Ειδήσεων του Λιβάνου (NNA) ανέφερε ότι «ξεκίνησε μια συνεδρίαση του κοινοβουλίου αφιερωμένη στην εκλογή του 14ου προέδρου της Δημοκρατίας παρουσία του Γάλλου απεσταλμένου Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, του Σαουδάραβα απεσταλμένου Γιαζίντ μπιν Φαρχάν, των πρεσβευτών της η επιτροπή Quint και μια ομάδα διπλωματών».
Κατά τη διάρκεια κάθε προεδρικού εκλογικού κύκλου, το επίκεντρο δεν είναι ποιον θέλει ο λαός του Λιβάνου, αλλά ποιον υποψήφιο υποστηρίζει η Σαουδική Αραβία, ποιον υποστηρίζει το Κατάρ και ποιος διεκδικητής ευθυγραμμίζεται με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Γαλλίας.
Το 1989, ο Elias Hrawi εξελέγη πρόεδρος του Λιβάνου ως αποτέλεσμα της Συμφωνίας του Ταΐφ , η οποία μεσολάβησε από τη Συρία, τη Σαουδική Αραβία και τις ΗΠΑ για να τερματιστεί ο εμφύλιος πόλεμος του Λιβάνου. Η συμφωνία όχι μόνο εγκαινίασε έναν νέο πρόεδρο, αλλά ενίσχυσε επίσης την επιρροή ξένων δυνάμεων στο πολιτικό σύστημα του Λιβάνου, συμπεριλαμβανομένου του Ιράν μέσω της υποστήριξής του στη Χεζμπολάχ – της μόνης φατρίας που επιτρέπεται να διατηρήσει τα όπλα της με τη δικαιολογία της επίμονης απειλής του Ισραήλ και της κατοχής της Σεμπάα. Αγροκτήματα.
Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, το 1998, ο πρώην διοικητής του λιβανικού στρατού στρατηγός Emile Lahoud εξελέγη πρόεδρος με ρητή υποστήριξη από τη Συρία. Η θητεία του παρατάθηκε το 2004 για άλλα τρία χρόνια, πάλι με την ευλογία της Δαμασκού. Αυτή η επέκταση ήταν παράδειγμα της βαθιάς επιρροής των συριακών συμφερόντων στις πολιτικές υποθέσεις του Λιβάνου εκείνη την εποχή.
Το 2008, τα λιβανικά κόμματα κατέληξαν σε μια διευθέτηση γνωστή ως Συμφωνία της Ντόχα , η οποία έδωσε τέλος σε ένα πολιτικό αδιέξοδο 18 μηνών. Υπό την αραβική αιγίδα, αυτή η συμφωνία οδήγησε στην εκλογή ενός άλλου διοικητή του στρατού, του στρατηγού Μισέλ Σουλεϊμάν, ως προέδρου. Αν και αυτό σηματοδότησε μια προσωρινή επίλυση της εσωτερικής σύγκρουσης του Λιβάνου, υπογράμμισε επίσης τον επίμονο ρόλο της εξωτερικής διαμεσολάβησης στον καθορισμό της ηγεσίας της χώρας.
Ένα θέατρο υποψηφίων
Φέτος, ο αγώνας δεν ήταν διαφορετικός. Αν και μια χούφτα λιβανέζικα πρόσωπα, όπως ο πρώην υπουργός Ziad Baroud και ο βουλευτής Neemat Frem, ανακοίνωσαν την υποψηφιότητά τους, οι προσπάθειές τους ήταν μάταιες χωρίς διεθνή υποστήριξη.
Άλλα ονόματα, όπως ο Διοικητής του Στρατού Στρατηγός Τζόζεφ Αούν, ο πρώην υπουργός Οικονομικών Τζιχάντ Αζούρ και ο Γενικός Διευθυντής Ασφαλείας Ελίας αλ-Μπισρί, έχουν κερδίσει έλξη κυρίως λόγω της ξένης υποστήριξης.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζει ο στρατηγός Τζόζεφ Αούν . Απολαμβάνοντας την έγκριση των ΗΠΑ, της Σαουδικής Αραβίας και της Γαλλίας, παρά την έλλειψη ευρείας τοπικής υποστήριξης, ο Αούν εξελέγη νέος πρόεδρος του Λιβάνου, θέτοντας τέλος σε ένα προεδρικό κενό και πολιτικό αδιέξοδο για περισσότερα από δύο χρόνια. Κατά ειρωνικό τρόπο, η υποψηφιότητά του – που απαιτεί συνταγματικές τροποποιήσεις – αντιτάχθηκε από μεγάλες χριστιανικές πολιτικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Λιβανέζικων Δυνάμεων (LF) με επικεφαλής τον Samir Geagea , του Free Patriotic Movement και του Marada Movement, του οποίου ο ηγέτης Suleiman Frangieh είναι στενός σύμμαχος της Χεζμπολάχ. . Ωστόσο, η εξωτερική πίεση ανάγκασε πολλές από αυτές τις ομάδες να συμβιβαστούν, εκθέτοντας για άλλη μια φορά το κενό της κυριαρχίας του Λιβάνου.
Η ειρωνεία έγκειται στο γεγονός ότι ο Άραβας διεθνής υποψήφιος για την προεδρία του Λιβάνου –που είναι η υψηλότερη χριστιανική θέση στη χώρα– δεν έχει την υποστήριξη των χριστιανικών πολιτικών δυνάμεων του Λιβάνου.
Το τίμημα της κυριαρχίας
Η εμπλοκή ξένων απεσταλμένων όπως ο Τζασίμ Αλ-Θάνι του Κατάρ και ο Γιαζίντ μπιν Φαρχάν της Σαουδικής Αραβίας δείχνει πόσο οι Άραβες αξιωματούχοι είναι πιο γνωστοί στο λιβανέζικο κοινό από πολλούς βουλευτές. Ο απεσταλμένος του Ριάντ, για παράδειγμα, δήλωσε ρητά ότι η ανασυγκρότηση και η οικονομική σταθερότητα του Λιβάνου εξαρτώνται από την εκλογή του υποψηφίου που προτιμούν.
Αυτή η παρέμβαση δεν είναι μόνο πολιτική αλλά οικονομική. Οι αναφορές αναφέρουν ότι έχουν προσφερθεί στους βουλευτές σημαντικά ποσά για να εξασφαλίσουν τις ψήφους τους, όπως ανέφερε ο Λιβανέζος δημοσιογράφος Hassan Illaik στο X. Οι τιμές για μία μόνο ψήφο φέρεται να έφταναν τα 300.000 δολάρια, πληρωτέα σε δόσεις. Τέτοιες συναλλαγές δείχνουν μόνο τον βαθμό στον οποίο η προεδρία έχει γίνει εμπόρευμα σε μια αγορά που κυριαρχείται από ξένους αγοραστές.
Για τους απλούς Λιβανέζους πολίτες, το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο. Ενώ πολιτικοί και ξένοι απεσταλμένοι παζαρεύονταν για την προεδρία, η χώρα παραμένει σε κατάσταση κατάρρευσης. Πάνω από το 70 τοις εκατό του πληθυσμού βιώνει πολυδιάστατη φτώχεια και δισεκατομμύρια δολάρια σε τραπεζικές καταθέσεις έχουν εξατμιστεί.
Ένας από τους υποψηφίους για την προεδρία ενημέρωσε το The Cradle ότι κατά τις συναντήσεις του με βουλευτές, αντί να ρωτηθεί για την πιεστική οικονομική κρίση, ρωτήθηκε για τη θέση του στο θέμα των όπλων της Χεζμπολάχ και τη θέση του στα διεθνή ψηφίσματα.
Η ψευδαίσθηση της δημοκρατίας
Στην πολιτική αρένα του Λιβάνου σήμερα, το σιιτικό δίδυμο – η Χεζμπολάχ και το Κίνημα Αμάλ – που εκπροσωπεί ένα βασικό μέρος του Άξονα της Αντίστασης, έχει επικεντρώσει τις διαπραγματεύσεις του γύρω από την προεδρία της Δημοκρατίας. Αυτή η κρίσιμη μόχλευση στοχεύει στην εξασφάλιση κερδών που θα μπορούσαν να μετριάσουν τον αντίκτυπο του ισραηλινού πολέμου, ο οποίος είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές καταστροφές στην Μπεκάα, στο νότιο Λίβανο και στα νότια προάστια της Βηρυτού.
Τα αιτήματα του σιιτικού διδύμου περιλαμβάνουν εγγυήσεις για την ανοικοδόμηση, το διορισμό του επόμενου διοικητή του στρατού και τη δέσμευση για μακροπρόθεσμη οικονομική σταθερότητα. Ωστόσο, από αργά χθες, οι διεθνείς απεσταλμένοι δεν έχουν δώσει ακόμη συγκεκριμένες δεσμεύσεις για αυτά τα θέματα.
Στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, η Χεζμπολάχ και το Κίνημα Αμάλ αποφάσισαν να ρίξουν λευκές κάλπες , καθυστερώντας ουσιαστικά την εκλογή προέδρου. Αυτή η κίνηση ήταν ένα εσκεμμένο μήνυμα: Κανένας πρόεδρος δεν θα μπορούσε να εκλεγεί χωρίς την έγκρισή τους.
Μετά από διαπραγματεύσεις, τα μέρη φέρονται να έλαβαν διαβεβαιώσεις από τον διοικητή του στρατού Τζόζεφ Αούν και τους απεσταλμένους της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΠΑ και της Γαλλίας σχετικά με τα βασικά αιτήματά τους. Στον δεύτερο γύρο της ψηφοφορίας, το δίδυμο ψήφισε υπέρ του Αούν, με αποτέλεσμα να εκλεγεί πρόεδρος.
Τα λευκά ψηφοδέλτια στον πρώτο γύρο χρησίμευσαν ως στρατηγική επίδειξη της επιρροής τους, επιβεβαιώνοντας το δικαίωμα αρνησικυρίας τους στις προεδρικές εκλογές. Παρά τη μεγάλη πίεση από διεθνείς απεσταλμένους, οι οποίοι προσπάθησαν να επιβάλουν τον υποψήφιο που προτιμούσαν, οι διαπραγματεύσεις με το δίδυμο των Σιιτών συνεχίστηκαν. Σε τέσσερις συναντήσεις με τον Σαουδάραβα σύμβουλο Γιαζίντ μπιν Φαρχάν, συμπεριλαμβανομένης της τελικής συνάντησης χθες το πρωί με τον βουλευτή της Χεζμπολάχ Αλί Χασάν Χαλίλ, επετεύχθησαν συμφωνίες μόλις δύο ώρες πριν από τον δεύτερο γύρο της κοινοβουλευτικής συνόδου.
Τελικά, η Χεζμπολάχ και το Κίνημα Αμάλ υπαγόρευσαν το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών. Το Υπουργείο Οικονομικών παραμένει υπό τον έλεγχό τους και η Σαουδική Αραβία έχει δεσμευτεί στις προσπάθειες ανασυγκρότησης με σταθερές εγγυήσεις.
Για τους Λιβανέζους πολίτες, οι εκλογές είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι η δημοκρατία τους είναι κάτι περισσότερο από μια πρόσοψη, που χειραγωγείται από ξένες δυνάμεις των οποίων οι προτεραιότητες σπάνια ευθυγραμμίζονται με τις ανάγκες της χώρας.
Μέχρι να μπορέσει ο Λίβανος να διεκδικήσει εκ νέου τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να δώσει προτεραιότητα στην ευημερία του λαού του έναντι των εξωτερικών πιέσεων, η προεδρία του θα παραμείνει έρμαιο σε ένα πολύ μεγαλύτερο παιχνίδι διεθνούς πολιτικής εξουσίας.
