Η φύση που αντιστέκεται: Σπάνια είδη κατακτούν τις καμένες περιοχές.. Το ότι η φύση αυτοθεραπεύεται και επουλώνει τις πληγές της το έχουμε πει πολλές φορές.. Αυτό που την καταστρέφει είναι η επέμβαση του ανθρώπου, ειδικά μετά από μια καταστροφή όπως η πυρκαγιά με τις γνωστές μας αναδασώσεις… Γενικά οποιαδήποτε παρέμβαση στη φύση είναι εις βάρος της φύσης και ύβρις κατά της Δημιουργίας..
Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΑΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΔΑΣΩΣΗΣ. ΠΟΣΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΜΑΣ ΚΡΥΒΟΥΝ ΓΙΑ ΙΔΙΟΝ ΟΦΕΛΟΣ.
ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΔΕΝ ΤΟΝ ΘΕΛΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ. ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΑΝΑΓΕΝΝΑΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΤΑΧΤΕΣ ΤΟΥ. ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΑΝΑΔΑΣΩΣΗΣ. ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΝΑΓΚΗ ΚΑΜΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ. Το δέντρο ξαναγεννιέται από το εσωτερικό του. Αυτό διότι η εφεδρεία του δέντρου σε οφθαλμούς θα ξαναπετάξει πράσινο σε ελάχιστο χρόνο. Σε 3-4 χρόνια θα έχει ανακάμψει το όποιο οικοσύστημα, αν όμως μείνει απολύτως απείραχτο και μη προσβάσιμο από τον άνθρωπο.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΓΕΩΠΟΝΟΣ Σωσώ Ζερό.
“Στις άρτι καμμένες εκτάσεις δεν μπαίνουν δια ροπάλου οι εξής δύο: 1) Αναδασωτές. 2) Κατσίκια. Συγγνώμη που θα σας το χαλάσω με τις “δεντροφυτεύσεις” που μερικοί σπεύδουν να οργανώνουν με φορείς, κατά μόνας ή με την παρέα τους, αλλά σκεφτείτε πως δεν κάηκαν δέντρα αλλά οικοσυστήματα. Την διαφορά τους δε θα σας την πω εγώ εδώ, υπάρχουν μαθήματα περί δάσους και δασικής φροντίδας, δεν είναι όλα δράσεις μιας Κυριακής ή περισσότερων.
Στα ΕΠΑΛ διδάσκουμε το δάσος και τα παιδιά ξεκινούν με αυτή τη γνώση στο πρώτο μάθημα. Το δάσος είναι μάθημα μεγάλο, επιστήμη, υπάρχει επαγγελματική ειδικότητα, υπάρχει επαγγελματική γνώση που δεν αποκτιέται από την τηλεόραση και το ίντερνετ. Αν θελήσει κάποιος, μπορεί να αναζητήσει γνώστες και όχι να γίνεται ουρά του κάθε όποιου. (να θυμίσω και τον αλαφούζο εδώ και το ΄”όλοι χαζοί μπορούμε”, που προκειμένου να απαλλαγεί από φορολογία με το νόμο της χορηγείας, δίνει ανταποδοτικά στους πολίτες κάτι από όσα απολαμβάνει).
Αρχαίος νόμος η “χορηγεία”, από την αρχαία Αθήνα παρακαλώ. Στα μέτρα τους σήμερα αλλά και πάλι. (μήπως σου εξηγεί αυτό και τις δράσεις του πτώματος της βαρδινογιάννενας για τα παιδιά με καρκίνο-που-τα-εργοστασιάκια-της-γεμίσαν-με-καρκίνο-τα-παιδιά;)
Το δάσος δεν είναι δέντρα γύρω-γύρω. Είναι ζώα, είναι πουλιά, είναι φυτά, έντομα, μύκητες -οι φυσικοί νεκροφάγοι και σαπροφάγοι καθαριστές του.
Δεν τον χρειάζεται τον πούστη τον άνθρωπο το δάσος. Τα πιο πολλά του δάσους μυστικά, σου είναι αθέατα. Το δάσος δε σε θέλει. Εσύ το θες. Τα οικοσυστήματα έχουν όλα τα βασίλεια ζωής, συνεργαζόμενα. Η δεντροφύτευση από την άλλη, είναι η απλούστερη αρχιτεκτονική τοπίου. Ενδείκνυται για χέρσα εδάφη. Κανένα δάσος δεν φύτευσαν άνθρωποι. Η ίδια η παρουσία του ανθρώπου υποβιβάζει το δάσος. ‘Οσο πιο κοντά πάει ο άνθρωπος στο δάσος τόσο αυτό υποφέρει.
Και τώρα σχεδιάζετε να του κατσικωθείτε; να το αποτελειώσετε; Τα δεντρύλλια, (ΑΛΛΗ ΜΕΓΑΛΗ ΜΠΙΖΝΑ ΤΑ ΔΕΝΤΡΥΛΛΙΑ, Ω ΝΑΙ), φυτεύονται άκριτα, τις πιο πολλές φορές από καραάσχετους. Και δεν έχουν προσαρμοστεί ποτέ, κατευθείαν από τα φυτώρια. Τα υποκείμενα είναι θνησιγενή, δεν θα βγάλουν ούτε 2 σαιζόν. Ρωτήστε να μάθετε πόσα δάση αναστύλωσαν τόσων χρόνων δράσεις του Αλαφούζου και των ρομαντικών του ψυχών.
Οι καρα άσχετοι εκτός που θα ποδοπατήσουν κάθε προσπάθεια ζωής στο έδαφος, που ακριβώς θα τα χώσουν; θα ξεπατώσουν τα παλιά; νομίζετε κάηκε και η ρίζα; είστε σοβαροί;
Σε ένα μήνα το πολύ, θα είναι γεμάτο ανοιχτά μάτια, έτοιμα να βλαστήσουν από του χρόνου. Δεν έχετε ιδέα πως θα είναι του χρόνου αν το αφήσουμε ήσυχο. Θα βγουν λαίμαργα, θα βγουν καταπράσινα, σε 10 χρόνια θα είναι πάλι αυτό που ήταν. Οι κοιμώμενοι οφθαλμοί των δέντρων, με τη φωτιά αναζωογονούν το δέντρο. Τα παρθένα δάση των βροχών, οι ζούγκλες, αυτοαναφλέγονται μια στα 100 χρόνια για να επωφεληθούν από αυτή την αναζωογόνηση.
Το δέντρο ξαναγεννιέται από το εσωτερικό του. Αυτό διότι η εφεδρεία του δέντρου σε οφθαλμούς θα ξαναπετάξει πράσινο σε ελάχιστο χρόνο. Σε 3-4 χρόνια θα έχει ανακάμψει το όποιο οικοσύστημα, αν όμως μείνει απολύτως απείραχτο και μη προσβάσιμο από τον άνθρωπο. Με το άλλοθι των δεντροφυτεύσεων, οι περιοχές θα αποχαρακτηριστούν μπαμ μπαμ. Οι ανεμογεννήτριες είναι στο αμπαλάζ τους και περιμένουν… άρα αν μπορούσε να κάνει κάτι μια υποτιθέμενη αντιπολίτευση είναι να απαιτήσει να μην πατήσει πόδι ανθρώπου στα καμμένα για τα επόμενα 50 χρόνια. Αλλά ξέχασα, δεν έχουμε αντιπολίτευση κι εμείς είμαστε άοπλοι, είμαστε παροπλισμένοι, με δεμένα χέρια και τις φυλακές γεμάτες συντρόφους. Όλεθρος, ναι.
ΧΤΥΠΑΝΕ ΣΤΟ ΘΥΜΙΚΟ.
Μα το καταλαβαίνω πως θέλει πραγματικά ο κόσμος να βοηθήσει και αυτές οι γαμημένες δράσεις εκεί χτυπάνε, στο θυμικό. “κάνε κάτι” σου λένε για το δάσος. Ε, όχι. Τρέμω όταν βλέπω πως πλησιάζουν άνθρωποι το δάσος, είτε τώρα που θα μπούνε τάχα να αφαιρέσουν τα καμμένα με πριόνια, να το καθαρίσουν κλπ. Με πιάνει ειλικρινά το κεφάλι μου με τις δράσεις του αλαφούζου και των ανίδεων που βάζουν καρδιά και πόδια και τρέχουν στα ρουμάνια για να ανθίσουν τελικά ανεμογεννήτριες.
Να θυμίσω ακόμη πως ανθρώπινη παρέμβαση ήταν και παλιά στην Πάρνηθα, που πήγαν “οικολόγοι(my-ass) και άφησαν ελάφια στο δάσος.. Εκεί να δείτε τι έγινε. Ελάφια μη ενδημικά, δεν είχαν τι να φάνε σαν φυτοφάγα που είναι και έφαγαν κάθε αναβλάστηση παντού, τα ελάφια τα μεγαλόσωμα τα κοκκινα, τα φερτά, εκτόπισαν τα ενδημικά ελάφια και αποψίλωσαν το δάσος. Μετά κάηκε και το καϊδι που έμεινε και τα ελάφια όλα μαζί έτρεχαν φλεγόμενα. Ναι, ήθελαν να κάνουν καλό, δεν αντιλέγω. Όμως ποιόν συμβουλεύτηκαν;Να ένα παράδειγμα πλησιάσματος ανθρώπου στο δάσος.”
Η επιστημονική αλήθεια για τις πυρκαγιές – Το viral άρθρο του Νίκου Μάργαρη επίκαιρο ξανά.
Στο πανεπιστήμιο Αιγαίου έβαλε τα θεμέλια για την ίδρυση του Τμήματος Περιβάλλοντος, με σκληρή δουλειά και επιμονή. Υπήρξε διευθυντής επί 14 χρόνια του ελληνικού National Geographic και πολλών άλλων εκδόσεων. Ο καθηγητής είχε γράψει στην εφημερίδα «Το Βήμα», την Κυριακή 16 Μαΐου 1999 ένα κείμενο για το φαινόμενο των πυρκαγιών στην Ελλάδα.
Το κείμενο παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο όλα αυτά τα χρόνια και, σίγουρα, δεν ικανοποιεί ιδιαίτερα εκείνες και εκείνους που θεωρούν τις εξουσίες των χωρών αποκλειστικές υπεύθυνες για τις επί μέρους καταστροφές τους. Εκτός και αν αποφασίσουν να δώσουν σημασία στα επιστημονικά επιχειρήματα του εκλιπόντος καθηγητή.
Διαβάστε το εδώ:
«Σε πείσμα της ικανότητας του ανθρώπου να καταπολεμήσει τις πυρκαϊές με τα πιο σύγχρονα συστήματα από έδαφος και αέρα, καθώς και με τους καλύτερα εκπαιδευμένους πυροσβέστες του κόσμου, φαίνεται βέβαιο ότι οι φωτιές δεν θα σταματήσουν.»
Αυτά έγραψε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 ο καθηγητής Μπίσγουελ του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ και δεν αφορούν βέβαια την Ελλάδα, αλλά την Καλιφόρνια. Είτε θέλουμε να το δεχθούμε είτε όχι, σε όλες τις περιοχές της υδρογείου όπου επικρατεί το ιδιότυπο μεσογειακό κλίμα, με το μακρύ, θερμό και άνυδρο καλοκαίρι, οι δασικές πυρκαϊές είναι γεγονός επαναλαμβανόμενο.
Έτσι, στις χώρες τριγύρω από τη Μεσόγειο και την Καλιφόρνια, στο βόρειο ημισφαίριο, και στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στη Νότιο Αφρική, σε τμήμα της Αυστραλίας και στην Κεντρική Χιλή, στο νότιο, οι φωτιές συνιστούν υπαρκτό πρόβλημα για τον περιορισμό του οποίου έχουν γίνει αρκετά, τα οποία δυστυχώς ακόμη να εμφανισθούν στη χώρα μας.
Σχεδόν όλοι όσοι ασχολούνται με οποιονδήποτε τρόπο (γραπτό, προφορικό, πολιτικό) με το πραγματικά τεράστιο πρόβλημα των πυρκαϊών θεωρούν ότι με τη φωτιά το δάσος καταστρέφεται ολοκληρωτικά.
Επομένως η αναδάσωση είναι η μόνη λύση για τη μερική αποκατάσταση της διαταραχής η οποία προκλήθηκε.
Πόσοι όμως από αυτούς έχουν υπόψη τους ότι ένα καμένο πευκοδάσος έχει τη δυνατότητα φυσικής αναγέννησης με τα χιλιάδες πευκάκια που φυτρώνουν μετά τα πρωτοβρόχια; Γιατί άραγε δεν κάνουν αυτή την εποχή μια βόλτα σε μια περιοχή που κάηκε πέρυσι ή πρόπερσι;
Βέβαια το δάσος που κάηκε θα ξαναγίνει δάσος, με την προϋπόθεση ότι κάτι τέτοιο θα του επιτραπεί. Όχι με τη βόσκηση γιδοπροβάτων σε αυτό. Ούτε με τις καταπατήσεις και τη μετατροπή του σε αγροκτήματα, χωράφια και οικόπεδα, στα οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια.
Όποιος συγκρίνει τις σημερινές εποχές με παλαιότερες διαπιστώνει ότι όντως οι πυρκαϊές (δεν αναφερόμαστε προφανώς σε ανώμαλες περιόδους) έχουν αυξηθεί. Όχι μόνο σε αριθμό αλλά και σε ένταση και καταστροφές, παρ’ όλο που σήμερα υπάρχουν πυροσβεστικά μέσα, τα οποία ήταν άγνωστα στο παρελθόν.
Έστω ότι κάποιος έχει δύο στοίβες ξύλα: στην πρώτη έχει πέντε κιλά με χλωρά και στη δεύτερη 10 κιλά, από τα οποία τα πέντε είναι ξερόκλαδα και πευκοβελόνες. Ποια στοίβα θα πάρει ευκολότερα φωτιά; Σίγουρα εκείνη με τα 10 κιλά και τα ξερόκλαδα. Αυτό έχει συμβεί δυστυχώς στα πευκοδάση μας!
Οι προσαρμογές των φυτών.
Ολα σχεδόν τα φυτά της χώρας μας που απαντώνται σε περιοχές μεσογειακού κλίματος έχουν προσαρμογές με τις οποίες μπορούν να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια της φωτιάς και να επανέλθουν ύστερα από αυτή. Η γνώση αυτών των προσαρμογών είναι δυνατόν, αν χρησιμοποιηθεί κατάλληλα, να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε περισσότερο αποδοτικά την αποκατάσταση των διαταραχών τις οποίες η πυρκαϊά προκάλεσε.
Έτσι θα ήταν δυνατόν να διακρίνουμε δύο βασικές κατηγορίες φυτών σε σχέση με την επανάκαμψή τους μετά τη φωτιά. Στην πρώτη κατηγορία ανήκουν εκείνα που επανέρχονται με τη διαδικασία της ενεργοποίησης της φύτρωσης των σπερμάτων τους και στη δεύτερη εκείνα τα οποία, μολονότι το υπέργειο μέρος καίγεται, οι ρίζες τους παραμένουν ανέπαφες και επανέρχονται με παραβλαστήματα.
Το παράδειγμα του δάσους στο Λόικ, του καντονιού Βαλαί της ΝΔ Ελβετίας, και τα συμπεράσματα των επιστημόνων.
Στις 13 Αυγούστου 2003, κάηκαν στο Λόικ, του καντονιού Βαλαί της ΝΔ Ελβετίας, 300 εκτάρια δάσους με περίπου 200.000 δέντρα. Ήταν μια από τις μεγαλύτερες δασικές πυρκαγιές της χώρας. Λίγο καιρό μετά ωστόσο, μια εντυπωσιακή ποικιλία ειδών, αναπτύχθηκε στα καμένα. Νέα φυτά και έντομα αποίκησαν την καμένη περιοχή. «Ορισμένα είδη εγκαθίστανται σύντομα και μετά από λίγα μόλις χρόνια η βιοποικιλότητα της καμένης περιοχής ξεπερνά αυτήν του πρώην δάσους».
Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε το Ομοσπονδιακό Ερευνητικό Ινστιτούτο Έρευνας Δασών, Χιονιού και Τοπίου (WSL) της Ελβετίας, το οποίο ερευνά επί 20 χρόνια την δυναμική της αναγέννησης των καμένων δασών, έτσι ώστε να συμβάλει στη δασοκομική πρακτική και στην προστασία της φύσης.
Τα οικοσυστήματα έχουν ανθεκτικότητα
Όταν τα δάση καίγονται η χλωρίδα και η πανίδα καταστρέφονται, αλλά πόσο μοιραίες είναι τέτοιες πυρκαγιές; «Καταρχάς, προκαλούνται τεράστιες ζημιές, αυτό είναι ξεκάθαρο: το προστατευτικό ή το παραγωγικό δάσος θα χαθεί», όμως «τα οικοσυστήματα έχουν ανθεκτικότητα, πράγμα που σημαίνει ότι αργά ή γρήγορα μπορούν να ανακάμψουν. Η αλλαγή τις επόμενες δεκαετίες μπορεί να εκπλήξει, αφού η ποικιλομορφία τους ξεπερνά αυτήν του προηγούμενου δάσους. Μετά από έναν τέτοιο τραυματισμό της φύσης, στην καμένη πλέον επιφάνεια του εδάφους επικρατούν εντελώς διαφορετικές συνθήκες από ό,τι πριν στο σκιερό και πυκνό δάσος των κωνοφόρων. Για πολλά είδη γεννιέται έτσι ένας κατάλληλος, συχνά τεράστιος, βιότοπος. Άλλα είδη επωφελούνται από τα νεοφερμένα και δημιουργείται μια εξαιρετικά εντυπωσιακή τροφική πυραμίδα η οποία όμως σταδιακά εξαφανίζεται με την αναδάσωση», όπως είπε ο Τόμας Βόλγκεμουτ, δασικός οικολόγος του WSL στην ελβετική ραδιοτηλεόραση (SRF).
Σπάνια ή θεωρούμενα ως εξαφανισθέντα είδη κατακτούν τις γυμνές περιοχές
Αυτό συμβαίνει διότι η καύση του στρώματος του χούμου (της οργανικής ουσίας πάνω ή μέσα στο έδαφος) παράγει τέφρα και αυξάνει την τιμή του pH. Βραχυπρόθεσμα, περισσότερα θρεπτικά συστατικά είναι διαθέσιμα για τα νεοαφιχθέντα φυτά. Τα έντομα, τα σκαθάρια, οι ακρίδες, οι αράχνες και οι μέλισσες επωφελούνται από τη θάλασσα των λουλουδιών και από τα χόρτα που φυτρώνουν. «Πρόκειται για μια συναρπαστική διαδικασία ανάπτυξης μιας μεγαλύτερης βιοποικιλότητας. Σπάνια ή θεωρούμενα ως εξαφανισθέντα είδη κατακτούν τις γυμνές περιοχές. Από αυτήν την άποψη, μια δασική πυρκαγιά -παρά τις καταστροφικές συνέπειές της- είναι ένας εμπλουτισμός για τη φύση», συμπλήρωσε ο Βόλγκεμουτ.
Όλα αυτά δεν αποτελούν απλώς θεωρία. Στο Λόικ, για παράδειγμα, αρχικά αναπτύχθηκαν πολλά ποώδη φυτά, στη συνέχεια άρχισαν να κυριαρχούν τα χόρτα στην καμένη περιοχή και αναπτύχθηκαν είδη που προηγουμένως δύσκολα μπορούσαν να επιβιώσουν. Τα λεγόμενα πυρόφιλα φυτά, όπως το «επιλόβιο» (Epilobium) και η «Ίσατις η Βαφική» (Isatis tinctoria), των οποίων οι σπόροι μεταφέρονται από τον άνεμο, εξαπλώνονται γρήγορα στις καμένες περιοχές. Οι ερευνητές του WSL εντόπισαν μεταξύ άλλων και το θεωρούμενο ως εξαφανισμένο σπανάκι φράουλα (Blitum virgatum), του οποίου τα φύλλα τρώγονται, όπως και οι κόκκινοι καρποί του.
Τα δένδρα που αναπτύσσονται
Το θαμνώδες αυτό φυτό εμφανίστηκε μαζικά δύο μόλις χρόνια μετά την πυρκαγιά. Οι σπόροι είχαν προφανώς αντέξει στο έδαφος και στη συνέχεια βρήκαν την κατάλληλη στιγμή για να βλαστήσουν. «Οι πυρκαγιές απελευθερώνουν τρόπον τινά το δυναμικό της βιοποικιλότητας μιας περιοχής», εξήγησε ο Βόλγκεμουτ στην ελβετική ραδιοτηλεόραση. Δέντρα όπως η λεύκα, η ιτιά και η σημύδα εξαπλώθηκαν και αυτά γρήγορα. Το παράδειγμα του Λόικ δείχνει επίσης ότι οι χνοώδεις δρύες / βελανιδιές (Quercus pubescens) και η λάριξ (Larix), το αγριόπευκο, αναβιώνουν πολύ καλύτερα σε σχέση με την δασική πεύκη και τα έλατα.
Έτσι, μόλις δέκα χρόνια μετά την καταστροφή στο Λόικ, η ποικιλομορφία των ειδών ήταν σημαντικά μεγαλύτερη από ό,τι στο διασωθέν γειτονικό μικτό δάσος κωνοφόρων. Στην καμένη περιοχή βρέθηκαν επίσης εννέα φορές περισσότερα -απειλούμενα μάλιστα με εξαφάνιση- είδη εντόμων από ό,τι στο γειτονικό δάσος που δεν κάηκε: άγριες μέλισσες, ακρίδες και σημαντικοί άποικοι νεκρού ξύλου όπως το σκαθάρι «Sericoda quadripunctatum», το οποίο τρέφεται με έντομα που ζουν κάτω από απανθρακωμένο φλοιό. «Αυτό είναι ίσως το ελαφρώς θετικό μήνυμα των πύρινων καταστροφών: Η βιοποικιλότητα στις περιοχές της πυρκαγιάς είναι σημαντικά υψηλότερη από ό,τι στο παρακείμενο άθικτο δάσος», σύμφωνα με τα συμπεράσματα του WSL τα οποία δημοσιεύτηκαν πρόσφατα.
Όχι εφησυχασμός
«Το θετικό αυτό συμπέρασμα δεν πρέπει όμως να μας επαναπαύει, διότι πρέπει να περιμένουμε πολύ για να γίνει το δάσος όπως ήταν πριν τις πυρκαγιές. Μπορεί να χρειαστούν αρκετές δεκαετίες», όπως τονίζουν ο Βόλγκεμουτ και οι συνεργάτες του στα συμπεράσματά τους. Σε αυτά κάθε άλλο παρά θέλησαν να ωραιοποιήσουν τις πυρκαγιές, αφού λόγω της έλλειψης προστασίας από τα δάση εγκυμονούνται αυξημένοι κίνδυνοι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εκτός των άλλων αυξάνουν τον κίνδυνο διάβρωσης του εδάφους και της πτώσης βράχων με μοιραίες συνέπειες για τους οικισμούς και τους δρόμους. Κατά ευτυχή συγκυρία δεν έπεσε πάντως κάποια δυνατή βροχή στο Λόικ μετά την πυρκαγιά του 2003…
Ποια φυτά και ζώα μπορούν να αποικήσουν την καμένη γη και ποια δέντρα θα φυτρώσουν σε καμένα δάση είναι ερωτήματα τα οποία θα απασχολήσουν για πολύ καιρό ακόμα τους ερευνητές του ελβετικού ερευνητικού ινστιτούτου WSL. Ιδίως επειδή η ικανότητα της φύσης να αναγεννάται μετά από πυρκαγιές γίνεται όλο και πιο σημαντική..
διαβάστε και τα συμπεράσματα δικά σας: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ!!!
